Tag Archief van: technische sector

Alleen ‘harde’ vakkennis is niet meer voldoende

Spitters vindt het steeds moeilijker om goed personeel te vinden en te behouden.  De ontwikkeling van huidige medewerkers stagneert en bij vertrek van medewerkers is de aanwas van jong talent beperkt. Daarnaast zijn 21e-eeuwse vaardigheden belangrijk voor medewerkers van een hightechbedrijf als Spitters. Alleen ‘harde’ vakkennis is niet meer voldoende. In opdracht van Spitters ontwikkelde bureau Bliqsem een methodiek waarbij studenten in contact werden gebracht met Spitters en medewerkers aan de slag kunnen met hun ‘softe’ skills. HR-manager Nicole Leijen vertelt.


Bekijk de video om snel een idee van dit MKB!dee te krijgen.

“Onze medewerkers zijn veel vakinhoudelijk bezig; infrastructuren voor telecommunicatie ontwerpen en ontwikkelen, het aanleggen van glasvezelnetwerken. Werk dat ze meer dan uitstekend doen, maar de huidige tijd vraagt meer. Samenwerken, probleemoplossend vermogen, leiderschaps- en presentatievaardigheden bijvoorbeeld. Noem het 21e-eeuwse vaardigheden. In de waan van de dag is het vaak te druk om dit soort vaardigheden voldoende te ontwikkelen. In een eerste onderzoek onder werknemers bleek dat er zeker behoefte aan was. Zij gaven aan dat ze weinig tijd hadden voor persoonlijke ontwikkeling en ze wilden graag meer ontwikkelen dan alleen vakinhoudelijke kennis. Ook de directie had er wel oren naar, maar wist niet goed waar te beginnen.”

Vaardigheden en vraagstukken
“Bureau Bliqsem, een marketing-, communicatie- en adviesbureau en onze partner in dit MKB!dee, ontwikkelde een methodiek om onze werkomgeving meer in contact te brengen met de buitenwereld,  zodat die andere vaardigheden aandacht kregen. En om vraagstukken waar we mee moeten dealen eens goed te onderzoeken; denk bijvoorbeeld aan de aansluiting tussen opleidingen en de beroepspraktijk. Of aan de mogelijkheden van robotisering en Virtual Reality; met die sessie bracht Bliqsem medewerkers op ideeën hoe je nieuwe technieken in de dagelijkse praktijk kunt gebruiken. Bliqsem heeft goede connecties met onderwijsinstellingen en is gericht op verbinding, actie en vernieuwing.”

Play the Game
“Met sessies die we ‘Play the Game’ noemden hadden we maandelijkse meetings over relevante vraagstukken. Omdat er gemengde groepen waren van medewerkers, studenten en docenten ontstond er een inspirerende kruisbestuiving. De creatieve manier waarop Bliqsem de vraagstukken benaderde was altijd heel dynamisch, iedereen werd echt aan het werk gezet. Ze hadden bijvoorbeeld een mentimeter en een online-quiz ontwikkeld en daagden ons uit tot brainstorming om tot creatievere oplossingen te komen. Hierdoor ontstond er een energieke sfeer.”

Meteen in actie
“In een van de Play the Game-sessies werden studenten en medewerkers uitgedaagd om na te denken over hoe je Spitters presenteert als aantrekkelijke werkgever en wie belangrijk zijn voor je netwerk. Dit kunnen je klasgenoten zijn met wie je je opleiding volgde, zij werken namelijk zeer waarschijnlijk in dezelfde branche. Of een kennis die bij een technische opleiding werkt. Je bouwt ook aan een netwerk door bijvoorbeeld een gastcollege te verzorgen, of door stagiaires te begeleiden. Ook presenteer je jezelf daarmee als werkgever. Een van onze medewerkers verraste me. Hij had na deze sessie meteen contact gezocht met een oud-leraar om te kijken of we kunnen samenwerken. Daar werd ik heel blij van, dat iemand meteen in actie komt.”

Gedreven studenten
“De sessies met de studenten waren ontzettend leuk en leerzaam. Het verbaasde me dat je zoveel van studenten kan leren. Ze hebben vaak een heel andere manier van denken, brengen andere ideeën in en dat zet ons ook weer op een ander spoor. Die frisheid is heel prettig. Wat ik ook heel fijn vond is dat ze zo gedreven waren om ons te helpen; die energie is aanstekelijk. Daarnaast hoop ik natuurlijk dat studenten door die sessies geïnteresseerd raken in een baan bij Spitters. We hebben ons kunnen presenteren als een innovatief en dynamisch bedrijf.”

Creatieve input
“Bliqsem heeft ook drie co-creatiesafari’s georganiseerd om input te krijgen op thema’s waar we mee aan de slag willen. We zijn een groeiend bedrijf; hoe bouwen we aan een gezonde structuur zonder al te veel managementlagen in te voegen? Een daaraan gerelateerd thema is hoe we ondanks die groei onze gemoedelijke cultuur vast kunnen houden, want dat is wel onze kracht. Tenslotte wilden we input ophalen over hoe we op een efficiënte manier beter om kunnen gaan met de pieken en de dalen in de instroom van opdrachten. Ook hier bracht Bliqsem weer inspirerende partners en een creatieve werkwijze in.”

Videoreportage
“Voor iedere sessie heb ik een aantal medewerkers gevraagd of ze mee wilden doen, want niet iedere sessie was voor iedere medewerker geschikt. Er is van iedere sessie en opdracht een videoreportage gemaakt zodat andere collega’s of geïnteresseerden kunnen terugkijken.”

Toekomst
“Onze medewerkers waren enthousiast over de sessies en zowel bij hen als bij de directie is er meer bewustwording dat er meer vormen van leren en ontwikkelen zijn dan alleen op het eigen werkveld of takenpakket. We willen ook zeker verder met de samenwerking met studenten en het leren van elkaar, alleen wordt het vervolg minder intensief. De ontwikkelde methodiek is zeker een aanrader voor branches die willen investeren in de 21e-eeuwse vaardigheden van hun personeel en zichzelf willen presenteren als aantrekkelijke werkgever.”

Meer info: www.noestmkb.nl

Verdwenen kennis, daar heeft niemand iets aan

Wat doe je als reguliere opleidingen geen aandacht (meer) besteden aan een vakspecialisme waar jouw bedrijf juist veel behoefte aan heeft? Dan ontwikkel ik dat maar zelf, bedacht Nicol van Hoof, eigenaar van Van Eijk Transmissie. Samen met een aantal partners voorkomt zij daarmee dat kennis over tandwielen langzaamaan verdwijnt.


Bekijk de video om snel een idee van dit MKB!dee te krijgen.

“Bij Van Eijk Transmissie maken we tandwielen en aandrijfcomponenten op klantspecificaties. Tandwielen zijn een echte nichemarkt; er zijn niet veel bedrijven die deze kennis in huis hebben.  Tandwielengineering is echter ook een vak dat op scholen niet meer wordt onderricht. Het is een discipline die langzaamaan verdwijnt. Wij hebben daar als bedrijf al heel lang last van. Jeroen is bij ons de enige medewerker die deze specifieke vakkennis nog in huis heeft. Gelukkig is hij in ruim 25 dienstjaren nauwelijks ziek geweest, maar dit maakt mijn bedrijfsvoering op dit specifieke terrein natuurlijk wel kwetsbaar. We zijn als het ware van elkaar afhankelijk.

Tandwielcursus
De kennis die Jeroen heeft, zit verstopt in zijn hoofd. Hij is een rasechte techneut die zijn kennis niet goed kan overdragen aan zijn collega’s. De druk die op hem ligt, is daardoor behoorlijk groot. Telkens als een klant een vraag over tandwielen heeft, wordt hij erbij gehaald. Regelmatig heb ik vacatures geplaatst om iets aan deze situatie te veranderen, maar dan reageert daar niemand op. Ik heb zelfs al eens het ROC en Techlab (niveau 4 ROC) gevraagd of zij boekjes hebben met kennis over tandwielen. Of dat zij eventueel een tandwielcursus zouden willen ontwikkelen voor mijn eigen personeel. Maar zonder resultaat.

Digitale leermodules
Met behulp van een werktuigbouwkundige en een designer heb ik een tijdje terug een aandrijfkast ontworpen, een planetair stelsel met daarin allerlei mechanische aandrijftechnieken. Om zo aanschouwelijk te maken wat tandwielen zoal kunnen. Maar dan is er nog steeds iemand nodig die daar tekst en uitleg bij kan geven. In mijn zoektocht naar een oplossing kwam ik in contact met Roy van Bussel van Craft Education. Hij stelde voor om de beschikbare kennis over tandwielen in mijn bedrijf vast te leggen in leermodules. Voor intern en extern gebruik. Ook Metaalunie reageerde enthousiast op dit plan. Inzet was om de externe modules uiteindelijk te gaan delen via het Knowlegde Sharing Centre. Samen hebben we daarvoor een MKB!dee ingediend, met de Metaalunie als penvoerder.

Kennis aftappen
We bedachten dat we allereerst alle kennis over tandwielen van Jeroen moesten aftappen. Hij had daar ook wel oren naar, want hij vond dat er best een behoorlijk grote druk op zijn schouders rustte. Elke dinsdagmiddag is hij daarvoor aan tafel gaan zitten met Craft Education. De kennis is als het ware uit zijn hoofd gehaald en doorvertaald naar e-learningmodules en naar een leerboek.

Daarbij hebben we wel een onderscheid gemaakt tussen tandwielkennis die wij vanuit concurrentieoverwegingen in huis willen houden en kennis die de rest van de wereld ook mag weten. Jeroen had daar vooraf ook vragen over: wat mag ik wel en wat mag ik niet vertellen? Ik heb hem gezegd: ‘Praat vrijuit. Je kunt het niet fout doen’. Met Craft heb ik uiteraard wel van tevoren goede afspraken gemaakt hoe we die scheiding van kennis gaan maken en die afspraken ook contractueel vastgelegd.

In de testfase
De modules voor extern hebben we inmiddels klaar en zijn in de testfase. Vijf van mijn medewerkers zijn al op cursus geweest. Zij hebben de modules doorlopen en getest. Binnenkort gaan nog zestien andere medewerkers hetzelfde doen. Voor het interne stuk, met de bedrijfsspecifieke informatie moeten we nog wel wat extra diepgang aanbrengen, vooral qua informatie over het maakproces. Zodra dat gebeurd is plaatsen we de ontwikkelde Basiscursus tandwielen op het kennisplatform van het Knowledge Sharing Centre. Daarnaast hoop ik uiteraard dat de leermodules die wij ontwikkeld hebben worden opgenomen in leerprogramma’s van opleidingen. Om dat te stimuleren willen we alle ROC’s uit de buurt de aandrijfkast aanbieden met een leerboek van ons.

Vermarkten
Het geld dat wij kregen via MKB!dee kwam goed uit. De gesprekken die Jeroen had met Craft, om zijn kennis te spuien, was ineens betaald. We moesten Jeroen wel elke dinsdagmiddag missen, wat niet echt fijn was voor het bedrijf. Maar daarvoor in de plaats krijgen we in de toekomst een hoop terug. De subsidie heeft weliswaar niet alle kosten gedekt, maar heeft wel gezorgd dat het proces versneld kon worden. Om de kennis ook voor de toekomst te kunnen blijven aanbieden en up to date te houden, kijken we met Craft naar vormen om er commercieel ook nog iets aan te verdienen, om de modules te vermarkten. Want zo’n boek moet natuurlijk wel gedrukt worden en het platform met leermodules vraagt om onderhoud. Het geld is echter op. En ik wil me graag inzetten voor het algemeen belang, maar als dat te groot wordt en als dat dan gaat klemmen, dan gaat de rem erop.

Methode uitrolbaar
De methode die wij hebben toegepast is in mijn optiek heel goed uitrolbaar naar meer vakgebieden in onze sector. Denk aan walsen, vonken en hoe we moeten omgaan met koelvloeistoffen. Stuk voor stuk kennisgebieden die op opleidingen niet meer onderricht worden. Slimme combinaties van bedrijfsleven en opleidingen kunnen dat weer oppakken. Ons project is misschien een mooie aanzet voor. Als we niet oppassen verdwijnt er namelijk veel kennis, en dat is zonde. Want vergeten kennis, daar heeft uiteindelijk niemand iets aan.”

Meekijken op afstand met virtuele leermeesters

Via Augmented Reality een warmtepomp in elkaar zetten, terwijl op afstand een leermeester toekijkt. Het MKB!dee ‘Virtuele Leermeesters’ van Averell van den Bos maakt dit nu al mogelijk. Een opstapje naar meer? Wat Averell betreft kunnen we niet anders: “Anders worden we door de toekomst ingehaald.”


Bekijk de video om snel een beeld van dit MKB!dee te krijgen.

“Als we niet heel snel zijn gaat het mkb de boot missen in de energietransitie. Er is veel operationele druk en daardoor ontbreekt het aan tijd en middelen om personeel goed op te leiden. Het is dus van het grootste belang om gekwalificeerde mensen snel naar het werkveld te begeleiden. Groot probleem daarbij is dat het aantal leermeesters beperkt is. Het Werkgeversservicepunt Den Haag en ROC Mondriaan waren daarom al geruime tijd op zoek naar een leermethode waarbij leermeesters op afstand kunnen meekijken terwijl leerlingen zich lesstof eigen maken. Bijvoorbeeld via Skype of WhatsApp.”

Meekijken op afstand
“Het MKB!dee ‘Virtuele leermeesters’ is een innovatieve oplossing voor dit vraagstuk. Via Augmented Reality kunnen medewerkers in opleiding zelfstandig een skills-set aanleren. Daarvoor hebben we een virtuele opstelling van een warmtepomp van Itho Daalderop in een AR-bril geladen. Met behulp van Kalisvaart Technisch Beheer hebben we bovendien kennis uit het werkveld daaraan toegevoegd. De leerling kan vervolgens met allerlei opdrachten aan de gang. De leermeester is oproepbaar, kan realtime ‘over de schouder van de leerling’ meekijken en op afstand aanvullende informatie in de bril laden. Zo kan iemand stap voor stap nieuwe vaardigheden aanleren, terwijl de begeleiding beperkt kan blijven.”

Behoorlijke investering
“Leerlingen gaan aan de slag met een HoloLens van Microsoft. Dat is een computer in de vorm van een bril, met een eigen processor, een batterij en met opslagcapaciteit. Met bovendien een klein schermpje waardoor je 3D kunt zien. Ook heeft de bril ingebouwde camera’s om de omgeving in de gaten te houden. ‘Virtuele leermeesters’ is de applicatie die wij daaraan hebben toegevoegd. De bril kost zo’n 3500 euro. Dat is nog exclusief de software en de content die vervolgens moet worden toegevoegd. We hebben het dus wel over een behoorlijke investering.”

Meerwaarde SMART maken
“Afgelopen jaar zijn tien leerlingen – vijf van ROC Mondriaan en vijf van WSP Den Haag – met deze AR-leermethode aan de slag gegaan. En de reacties zijn lovend. Iedereen ziet de meerwaarde ervan in. Het is bovendien ontzettend leuk om op zo’n hippe manier te leren. Alleen is het nu nog zaak om deze meerwaarde ook SMART te maken. Dat vraagt vanuit het werkveld om uitspraken over wat deze methode precies bespaart. Qua inwerktijd en trainingstrajecten, qua urenvermindering en vanwege faalkostenreductie, om maar wat te noemen. Leidt ‘Virtuele Leermeesters’ bijvoorbeeld tot foutloze montages? Daar gaan we komende tijd bewijzen voor verzamelen, liefst zo concreet mogelijk.”

Nieuw ecosysteem nodig
“Tegelijkertijd is er in mijn optiek een heel nieuw ecosysteem nodig om dit verder te brengen. Zo moeten leermeesters in het onderwijs bereid zijn hun kennis blijvend in deze ontwikkeling te stoppen. Maar ook het bedrijfsleven moet structureel een duit in het zakje doen. Door kennis over hun technische systemen aan te leveren bijvoorbeeld, zodat wij die kunnen verwerken tot leerstof in de AR-bril. En door die kennis up to date te houden. Want eenmalig investeren is niet genoeg, omdat nu eenmaal alles blijft veranderen. Via een continu scrum-proces moeten we het product als het ware samen doorontwikkelen: met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven, brancheorganisaties als de OTIB, fabrikanten en het onderwijs. Via een op te richting stichting bijvoorbeeld, waarbinnen de verschillende partijen transparant opereren.”

Opschaling is mogelijk
“De logische volgende stap is om dit concept groter te maken. Allereerst door nog meer leerstof in de reeds ontwikkelde applicatie te stoppen. De gebruikers en leermeesters die de AR-bril getest hebben, hebben daar al een aantal suggesties voor gegeven. Ook opschaling naar andere gebieden is denkbaar, zodat het de energietransitie echt een boost kan geven. Denk aan virtuele leermeesters voor zonnepanelen of laadpalen: overal waar techniek bij komt kijken is dit mogelijk. En het moet ook. We hebben immers een flexibele arbeidsmarkt nodig, met medewerkers die razendsnel kunnen anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. Met medewerkers ook die een leven lang willen blijven leren. Met ‘Virtuele Leermeesters’ kan dat sneller. Mits we er wel in slagen om alle noodzakelijke partijen te committeren aan permanente doorontwikkeling van het product en de content.” 

Lange adem
“Als dat ecosysteem er niet komt, dan kunnen we er natuurlijk altijd een commerciële applicatie van maken. Maar dat heeft absoluut niet mijn voorkeur. Dit is namelijk waar we, met die enorme energietransitie die zo hard nodig is, het verschil kunnen maken. Dan moet je het durven om eigenwijs te zijn en een lange adem hebben.”