Tag Archief van: methodiek

Elf Redenen om mee te doen aan MKB!dee

Als mkb’er zet je de klant altijd op één. Daarbij wil je blindelings kunnen bouwen op je personeel. Maar waar vind je de juiste mensen? Hoe houd je hun kennis en vaardigheden up-to-date? En waar haal je de tijd en middelen voor scholing vandaan? De regeling MKB!dee maakt het voor kleine en middelgrote ondernemers gemakkelijker om te investeren in personeel. Het enige wat je moet doen, is een innovatieve oplossing bedenken om de vaardigheden van je eigen mensen te verbeteren. Zelfstandig of samen met andere mkb’ers.

In alle sectoren van de economie gaan de ontwikkelingen razendsnel. Ondanks of juist door corona: verduurzaming, digitalisering, robotisering en internationalisering veranderen de wereld in sneltreinvaart. Als ondernemer moet je voortdurend op veranderingen inspelen. Dat vraagt flexibiliteit en veerkracht, ook van de mensen met wie je werkt. Maar veel mkb’ers lopen daarbij tegen knelpunten op het gebied van human capital aan. Ze merken bijvoorbeeld dat het onderwijs in hun sector niet goed aansluit op hun behoefte aan personeel. Of de scholing die hun medewerkers nodig hebben, bestaat nog niet. Of de technologische ontwikkelingen gaan zo snel dat ze met traditionele vormen van scholing niet zijn bij te houden.

MKB!dee
Er is in het mkb een grote behoefte aan praktische oplossingen voor deze human capital-vragen. Twee jaar geleden heeft het ministerie van EZK hiervoor de subsidieregeling Mkb!dee in het leven geroepen. Met deze regeling kunnen ondernemers zelf innovatieve oplossingen bedenken voor scholing en ontwikkeling van hun personeel. Met hun voorbeelden inspireren ze vervolgens andere ondernemers in en buiten hun eigen sector: door te laten zien wat werkt, hoe knelpunten worden opgelost en elkaar te motiveren, helpen ze anderen op weg. Het MKB!deenetwerk biedt een podium voor alle voorbeelden en lessen.

Wat is jouw vraag?
Op 17 mei 2021 is de derde lichting MKB!deeprojecten gestart.  Om je een indruk te geven van het palet aan oplossingen van de vorige lichting, volgen hieronder elf veelgenoemde behoeften van mkb’ers, compleet met voorbeelden van oplossingen.

Als je bedrijf goed loopt, valt het niet mee om mensen vrij te maken voor scholing. De klant staat altijd op één en onverwachte klussen gaan voor. Je hebt dus slimme oplossingen nodig. Diverse mkb’ers hebben manieren gevonden om scholing in te passen in het werk van alledag. Dit was voor Demko, een bedrijf dat zich in Herwijnen bezighoudt met het ontwerpen, maken en installeren van industriële geluidsisolerende voorzieningen, bijvoorbeeld aanleiding om een nieuwe methodiek te ontwerpen waarmee scholing wordt gekoppeld aan het dagelijkse werk.

Mkb-bedrijven zijn vaak niet groot genoeg voor een eigen personeelsfunctionaris of afdeling personeelszaken die aandacht heeft voor opleiding en ontwikkeling. Maar het is wel belangrijk dat je zicht hebt op de vaardigheden van je medewerkers, dat nieuwe collega’s worden ingewerkt, dat bestaande personeelsleden zich blijven ontwikkelen en dat teams worden gecoacht. Wat als jij en je leidinggevenden daar weinig ervaring mee hebben? Hoe haal je op een handige manier HR-deskundigheid in huis? In het kader van MKB!dee hebben bedrijven daar slimme oplossingen voor bedacht. Zo heeft Sealteq, een snelgroeiend bedrijf in de betonsector, gaming ingezet om eigentijdse en aantrekkelijke selectietools en leermiddelen voor de betonsector te ontwikkelen. Partners zijn de regionale roc’s en de praktijkopleider Leerbouwen.

Je kent je bedrijf en je vak van binnen en buiten. Maar veel van die kennis zit in je eigen hoofd en in de hoofden van een paar ervaren medewerkers. Je moet er niet aan denken dat één van jullie uitvalt. Hoe krijg je kennis op een natuurlijke en efficiënte manier overgedragen aan nieuwe en jonge collega’s? Binnen MKB!dee hebben ondernemers daar praktische tools en methoden voor ontwikkeld. Bijvoorbeeld Stam en de Koning en Huybregts Relou Bouw. Zij stellen ‘leerchunks’ samen: afgebakende informatie-eenheden die bij de kennisbehoeften passen. Bijvoorbeeld korte filmpjes, opdrachten, infographics en quizvragen. De leerchunks komen op een digitaal platform te staan. Zij werken samen met Bouwmensen en een particuliere opleider.

Het is een hele opgave om mensen vrij te roosteren voor scholing, dus dan moet die scholing wel effectief zijn. Dat wil zeggen: aansluiten bij je eigen praktijk én redelijk makkelijk in te plannen. Maar hoe vind je je weg in het enorme aanbod en hoe weet je of een opleiding is wat je zoekt? In plaats van een nieuwe opleiding op te starten, kun je ook gebruik maken van alle bestaande kennis onder collega’s van over de hele wereld. Zo werken medewerkers vraaggericht en continu aan hun ontwikkeling. Een aantal mkb-ers waaronder Boomsma Shipping en JR Shipping hebben met de hulp van online ontwikkelaars een app ontwikkeld en daar een online community van wel zeshonderd gebruikers omheen gebouwd. In mastermind groepen worden praktijkcases met elkaar via online meetings en continu app-contact gedeeld.

In veel sectoren gaan de ontwikkelingen razendsnel. De vraag is hoe je al je medewerkers aangesloten houdt. Het verandertempo ligt zo hoog dat het met traditionele cursussen vaak nauwelijks bij te benen is. En zélf alles bijhouden valt ook niet mee. Op verschillende plekken slaan mkb’ers de handen ineen om nieuwe ontwikkelingen hun bedrijf binnen te halen. Zo ontwikkelde Li-Tech Inregelservice een opleidingsmethodiek waarmee zij in een mum van tijd inregelmonteurs omgeschoolde tot allround klimaatadviseur. Voor dit project werkt Li-Tech samen met vooraanstaande ontwerpbureaus en leveranciers en installateurs van klimaatsystemen.

Als ondernemer wil je natuurlijk weten wat je investeringen opleveren. Bij scholing en ontwikkeling is dat vaak niet meteen zichtbaar en dat maakt het verleidelijk om je geld in dingen te steken die op korte termijn meer opleveren. Maar voor de toekomst van je bedrijf is een cultuur van leren en ontwikkelen van groot belang. Anders mis je op zeker moment de boot. Hoe ontwikkel je zo’n cultuur en hoe neem je je leidinggevenden daarin mee? In het kader van MKB!dee leiden de ondernemers van Stichting Parkmanagement Coevorden zes tot acht van hun medewerkers tot ‘PRM-managers’. Zij krijgen de taak om het personeelsbeleid van hun bedrijf te versterken en de leercultuur stimuleren: medewerkers nemen zo zelf de regie over hun ontwikkeling. Zij werken voor dit idee samen met een projectmanagementorganisatie en een expert in beleidsvorming, training en onderzoek naar een leven lang leren.

Investeren in scholing is niet zonder risico. Iedereen kent de verhalen van dure opleidingen die niet bleken aan te sluiten bij de praktijk in het mkb. Of van net opgeleide medewerkers die het jaar daarop ontslag namen, uitvielen door ziekte of werden weggekaapt door een groot bedrijf. Voorkomen is beter dan genezen. En dus gingen een aantal bedrijven aan de slag om ervoor te zorgen dat zij als bedrijf een aantrekkelijke werkgever zijn, die goed aansluit bij wat zijn (jonge) medewerker zoekt. Installatiebedrijf A.J.Loots, ontwikkelaar van zonne-energieprojecten Ecorus, en specialist in planning en forecasting EyeOn sloegen de handen ineen met een merkspecialist die een methode heeft ontwikkeld om hun duurzame ambities gestructureerd uit te werken, intern door te voeren en extern uit te dragen. Daarmee worden de bedrijven aantrekkelijker voor jonge medewerkers. Daarnaast is er een digitale scan ontwikkeld waarmee andere bedrijven een nulmeting kunnen uitvoeren.

De kans is groot dat het ook in jouw sector niet meevalt om goede mensen te vinden. Zeker in de techniek is goed geschoold personeel zo schaars dat bedrijven er alles aan doen om mensen naar zich toe te trekken. Als mkb’er ben je dan al snel in het nadeel ten opzichte van grotere bedrijven. Zij hebben meer scholings- en ontwikkelmogelijkheden en HR-deskundigheid in huis. Maar door samen te werken met andere ondernemers kun je ook in het mkb aantrekkelijke ontwikkelmogelijkheden bieden. Vijf mkb-ondernemingen in de metropoolregio Rotterdam-Den Haag Civiel ontwikkelden samen met gemeentes en het ROC de 360-academie. Starters krijgen door de partners een traineeship aangeboden. In twee jaar maken ze kennis met de hele infradriehoek: ze werken acht maanden bij een gemeente, acht maanden bij een ingenieursbureau en acht maanden bij een aannemer. Zo leren ze vanuit al deze perspectieven denken en handelen én wordt technisch talent uitgedaagd en voor het mkb behouden.

Een nieuwe medewerker moet je altijd inwerken, maar inwerken is iets anders dan opleiden. Veel mkb’ers lopen er tegenaan dat studenten met weinig specifieke kennis en ervaring van de opleiding komen. Of dat het lesprogramma onvoldoende aangepast lijkt aan de moderne praktijk. In je eentje kun je die mismatch tussen onderwijs en arbeidsmarkt niet aanpakken. Maar samen met andere mkb’ers kan het wel. Zo ontwikkelen de mkb-bedrijven aangesloten bij REMO West-Twente, vanuit hun eigen praktijkcentrum, samen met ROC Twente diverse online e-learningsmodules voor studenten waarvan de eerste inmiddels af is en getest wordt. De werkgevers kunnen hun installateurs daarnaast laagdrempelig één of meer modules laten volgen: gemakkelijk vanuit huis.

Ontwikkelen is onmisbaar als je in een snel veranderende sector concurrerend wilt blijven. Als ondernemer zie je dat waarschijnlijk maar al te scherp. Maar voor veel van je medewerkers spreekt het misschien minder voor zich, of misschien hebben sommigen wel een aversie tegen leren. De ontwikkelmogelijkheden die je aanbiedt, worden maar mondjesmaat gebruikt. Hoe maak je leren en ontwikkelen voor iedereen aantrekkelijk, ook voor medewerkers die van nature niet zo graag leren? Tachtig mkb’ers in de sector metaal, aangesloten bij OpleidingsBedrijf Metaal, bedachten samen met de Koninklijke Metaalunie en opleidingsfonds OOM een innovatieve oplossing om de drempel voor werkgevers en werknemers om opleidingen te volgen te verlagen: de mobiele leerervaringshub. De bus rijdt een combinatie van digitale, virtuele, praktische en klassikale leervormen naar de bedrijven toe. Gebruikers van de hub ontdekken welke opleidingsmogelijkheden er allemaal zijn en waarom ontwikkeling belangrijk, en ook nog eens leuk is.

Digitalisering en nieuwe technologieën kunnen je bedrijfsprocessen een stuk efficiënter maken. Maar dan moet je wel de benodigde kennis en vaardigheden in huis halen. Hoe doe je dat? En hoe laat je die nieuwe processen en technologieën vervolgens landen in de organisatie? Diverse groepen mkb’ers hebben daar oplossingen voor ontwikkeld. Bijvoorbeeld Verspeek, een klein installatiebedrijf in Valkenswaard die met het project ‘Verspeek Digifans’ een methodiek opzet om de digitale intelligentie van hun medewerkers verder te ontwikkelen. De medewerker staat bij alles centraal want alleen zo krijg je hem mee!

Bovenstaande opsomming is een overzicht van de meest genoemde pijnpunten in MKB!dee-aanvragen. Ze zijn bedoeld ter inspiratie, niet als richtlijn voor het indienen van een aanvraag.

Wat is jouw MKB!dee?
Ervaar jij als ondernemer ook knelpunten in het ontwikkelen van jouw huidige of toekomstige personeel? Je hoeft niet op eigen kracht het wiel uit te vinden. De subsidie MKB!dee van de ministeries van EZK en SZW maakt het makkelijker om oplossingen te verzinnen die werken voor jou en jouw bedrijf. Laat je inspireren door succesvolle voorbeelden uit de afgelopen jaren en kom vervolgens met een eigen MKB!dee – zelfstandig of samen met andere ondernemers!

Verdwenen kennis, daar heeft niemand iets aan

Wat doe je als reguliere opleidingen geen aandacht (meer) besteden aan een vakspecialisme waar jouw bedrijf juist veel behoefte aan heeft? Dan ontwikkel ik dat maar zelf, bedacht Nicol van Hoof, eigenaar van Van Eijk Transmissie. Samen met een aantal partners voorkomt zij daarmee dat kennis over tandwielen langzaamaan verdwijnt.


Bekijk de video om snel een idee van dit MKB!dee te krijgen.

“Bij Van Eijk Transmissie maken we tandwielen en aandrijfcomponenten op klantspecificaties. Tandwielen zijn een echte nichemarkt; er zijn niet veel bedrijven die deze kennis in huis hebben.  Tandwielengineering is echter ook een vak dat op scholen niet meer wordt onderricht. Het is een discipline die langzaamaan verdwijnt. Wij hebben daar als bedrijf al heel lang last van. Jeroen is bij ons de enige medewerker die deze specifieke vakkennis nog in huis heeft. Gelukkig is hij in ruim 25 dienstjaren nauwelijks ziek geweest, maar dit maakt mijn bedrijfsvoering op dit specifieke terrein natuurlijk wel kwetsbaar. We zijn als het ware van elkaar afhankelijk.

Tandwielcursus
De kennis die Jeroen heeft, zit verstopt in zijn hoofd. Hij is een rasechte techneut die zijn kennis niet goed kan overdragen aan zijn collega’s. De druk die op hem ligt, is daardoor behoorlijk groot. Telkens als een klant een vraag over tandwielen heeft, wordt hij erbij gehaald. Regelmatig heb ik vacatures geplaatst om iets aan deze situatie te veranderen, maar dan reageert daar niemand op. Ik heb zelfs al eens het ROC en Techlab (niveau 4 ROC) gevraagd of zij boekjes hebben met kennis over tandwielen. Of dat zij eventueel een tandwielcursus zouden willen ontwikkelen voor mijn eigen personeel. Maar zonder resultaat.

Digitale leermodules
Met behulp van een werktuigbouwkundige en een designer heb ik een tijdje terug een aandrijfkast ontworpen, een planetair stelsel met daarin allerlei mechanische aandrijftechnieken. Om zo aanschouwelijk te maken wat tandwielen zoal kunnen. Maar dan is er nog steeds iemand nodig die daar tekst en uitleg bij kan geven. In mijn zoektocht naar een oplossing kwam ik in contact met Roy van Bussel van Craft Education. Hij stelde voor om de beschikbare kennis over tandwielen in mijn bedrijf vast te leggen in leermodules. Voor intern en extern gebruik. Ook Metaalunie reageerde enthousiast op dit plan. Inzet was om de externe modules uiteindelijk te gaan delen via het Knowlegde Sharing Centre. Samen hebben we daarvoor een MKB!dee ingediend, met de Metaalunie als penvoerder.

Kennis aftappen
We bedachten dat we allereerst alle kennis over tandwielen van Jeroen moesten aftappen. Hij had daar ook wel oren naar, want hij vond dat er best een behoorlijk grote druk op zijn schouders rustte. Elke dinsdagmiddag is hij daarvoor aan tafel gaan zitten met Craft Education. De kennis is als het ware uit zijn hoofd gehaald en doorvertaald naar e-learningmodules en naar een leerboek.

Daarbij hebben we wel een onderscheid gemaakt tussen tandwielkennis die wij vanuit concurrentieoverwegingen in huis willen houden en kennis die de rest van de wereld ook mag weten. Jeroen had daar vooraf ook vragen over: wat mag ik wel en wat mag ik niet vertellen? Ik heb hem gezegd: ‘Praat vrijuit. Je kunt het niet fout doen’. Met Craft heb ik uiteraard wel van tevoren goede afspraken gemaakt hoe we die scheiding van kennis gaan maken en die afspraken ook contractueel vastgelegd.

In de testfase
De modules voor extern hebben we inmiddels klaar en zijn in de testfase. Vijf van mijn medewerkers zijn al op cursus geweest. Zij hebben de modules doorlopen en getest. Binnenkort gaan nog zestien andere medewerkers hetzelfde doen. Voor het interne stuk, met de bedrijfsspecifieke informatie moeten we nog wel wat extra diepgang aanbrengen, vooral qua informatie over het maakproces. Zodra dat gebeurd is plaatsen we de ontwikkelde Basiscursus tandwielen op het kennisplatform van het Knowledge Sharing Centre. Daarnaast hoop ik uiteraard dat de leermodules die wij ontwikkeld hebben worden opgenomen in leerprogramma’s van opleidingen. Om dat te stimuleren willen we alle ROC’s uit de buurt de aandrijfkast aanbieden met een leerboek van ons.

Vermarkten
Het geld dat wij kregen via MKB!dee kwam goed uit. De gesprekken die Jeroen had met Craft, om zijn kennis te spuien, was ineens betaald. We moesten Jeroen wel elke dinsdagmiddag missen, wat niet echt fijn was voor het bedrijf. Maar daarvoor in de plaats krijgen we in de toekomst een hoop terug. De subsidie heeft weliswaar niet alle kosten gedekt, maar heeft wel gezorgd dat het proces versneld kon worden. Om de kennis ook voor de toekomst te kunnen blijven aanbieden en up to date te houden, kijken we met Craft naar vormen om er commercieel ook nog iets aan te verdienen, om de modules te vermarkten. Want zo’n boek moet natuurlijk wel gedrukt worden en het platform met leermodules vraagt om onderhoud. Het geld is echter op. En ik wil me graag inzetten voor het algemeen belang, maar als dat te groot wordt en als dat dan gaat klemmen, dan gaat de rem erop.

Methode uitrolbaar
De methode die wij hebben toegepast is in mijn optiek heel goed uitrolbaar naar meer vakgebieden in onze sector. Denk aan walsen, vonken en hoe we moeten omgaan met koelvloeistoffen. Stuk voor stuk kennisgebieden die op opleidingen niet meer onderricht worden. Slimme combinaties van bedrijfsleven en opleidingen kunnen dat weer oppakken. Ons project is misschien een mooie aanzet voor. Als we niet oppassen verdwijnt er namelijk veel kennis, en dat is zonde. Want vergeten kennis, daar heeft uiteindelijk niemand iets aan.”