Tag Archief van: kennis delen

Verspaners bundelen krachten

Bedrijven in de precisietechniek moeten aan de bak om het groeiende tekort aan vakmensen een halt toe te roepen. Dat begint met samenwerken en één gezamenlijk geluid ontwikkelen, stelt Arjan van Wijngaarden. Het Expertisecentrum Precisietechniek (ECP) is het voertuig dat hen daarbij gaat helpen, verwacht hij.

Bekijk de video om snel een beeld te krijgen van dit MKB!dee

“Bedrijven in de precisietechniek in onze regio kunnen maar moeilijk aan goede verspaners komen. Dat komt voor een deel omdat het beeld dat jongeren hebben over werken in dit beroepenveld niet meer klopt. Verspanen is een tak van sport waarin computergestuurd en procesgericht werken steeds belangrijker wordt. Waarin steeds meer hoogwaardig gewerkt wordt met aluminium, kunststoffen en met fijnmechanische componenten en waar nauwelijks nog vonken aan te pas komen. Die beeldvorming over het vak is ergens tussen wal en schip geraakt. De reden is dat het onderwijs en het bedrijfsleven elkaar niet begrijpen. Bedrijven hebben geen verstand van onderwijs en het onderwijs heeft geen verstand van het bedrijfsleven. Beide zijn het niet gewend om samen te werken en hebben daar geen skills voor ontwikkeld. Bovendien acteren bedrijven vaak solo, en hebben daardoor geen eenduidige stem. Dat leidt tot veel frustratie en veel beeldvorming over en weer.”

Verkennend onderzoek
“Ik kwam met een aantal vertegenwoordigers van bedrijven uit deze regio in gesprek. Kunnen we het onderwijs en het bedrijfsleven dichter bij elkaar brengen en in samenwerking op zoek gaan naar hybride oplossingen? Zo is het MKB!dee ontstaan. Doel: samen komen tot een expertisecentrum voor precisietechniek. We zijn toen allereerst van start gegaan met een verkennend onderzoek, om een gezamenlijke missie en visie te ontwikkelen. Ook hebben we een aantal thema’s gedefinieerd waar we mee aan de slag wilden: scholing en bijscholing, het ontwikkelen van een leercultuur en meer samenwerking.”

Strategieswitch
“De strategie was aanvankelijk dat we twee pilots zouden gaan draaien. We wilden een hedendaags beroepsbeeld creëren via een hedendaagse wervingscampagne. En we hadden het plan om een e-learning-systeem te ontwikkelen met onderwijsmodules verzameld op een platform, met onderwijs dat aansluit bij wat verspaners echt nodig hebben. Twee werkgroepen gingen daarmee aan de slag. Via die pilots wilden we toewerken naar dat grotere plan, naar het beoogde expertisecentrum voor precisietechniek. Maar al snel hebben we een switch gemaakt. De bedrijven met wie ik om tafel zat zeiden: ‘we doen het andersom. We richten eerst een vereniging op. Dan kunnen we daarna opschalen’. En zo geschiedde. Op 9 april hebben zeven bedrijven uit de regio samen het EPC gelanceerd als vereniging met een bestuur, keurig ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ik werd benoemd als projectmanager. Er was zoveel enthousiasme dat de bedrijven de bijdrage die we van MKB!dee hadden gekregen zelf hebben verdubbeld.”

In een stroomversnelling
“Vanaf dat moment zijn veel zaken in een stroomversnelling terechtgekomen. Qua wervingscampagne ontdekten we dat er op dit gebied al een en ander gaande is. Zo heeft een van de MKB!dee-partners samen met Metalent een Vr-film gemaakt en heeft Metalent tevens een VR-campagne gestart. Wij besloten om niet zelf het wiel uit te gaan vinden maar daarop aan te haken. En qua e-learning kwamen we tot de conclusie dat we daar zeker verder mee moeten. Maar dat we daar dan wel gespecialiseerde hulp bij moesten zoeken. Want dat kunnen wij niet zelf. Om te kunnen accelereren in onderwijsmodules, met daarin het nieuwe beroepsbeeld goed voor het voetlicht gebracht, hebben we inmiddels een platform ingericht, waarbinnen we elkaar kunnen informeren. Met ook een eigen e-learning managementsysteem. Het onderwijsplatform staat daarmee in feite klaar. De volgende stap is om onderwijsmodules in te gaan richten en deze daarna uit te rollen.”

Experimenteerruimte
“Dankzij de bijdrage van het MKB!dee zijn we dus een paar stappen verder. Het belangrijkste: we hebben daadwerkelijk een Expertisecentrum Precisietechniek opgericht. Veertien bedrijven in de regio hebben zich verenigd, en gecommitteerd aan het plan om samen een kentering in de instroom te realiseren. We vormen samen als het ware een merk. Daarnaast starten we binnenkort met een fysieke plek, waar alles bij elkaar moet gaan komen. Op de RDM Campus mogen we van het Techniekcollege Rotterdam een eigen ruimte inrichten, bij wijze van experiment. Idee is om daar de ‘buitenwereld’ en de ‘binnenwereld’ bij elkaar te gaan brengen. Hoe we dat precies gaan doen, dat weten we nog niet. Alles ligt nog open. Maar plannen zijn er al volop.”

Gouden route
“In de toekomst willen we ook onze eigen opleidingsorganisatie van de grond trekken. We denken erover om een BBL-opleidingsroute in te gaan richten; zie het als een eigen vakschool. De modules en methode die Craft Education heeft ontwikkeld heeft ons daarbij zeer geinspireerd. In die zogenaamde ‘gouden route’ brengen wij onderwijs en mkb samen, waarbij wij de regie nemen. De opleiding zouden we kunnen afsluiten met een examen in het Expertisecentrum. We streven nu naar instroom vanaf september 2020. En dat de fysieke plek op de RDM Campus al begin 2020 open gaat.”

Trein niet te stoppen
“Veel is nog onzeker. Met name over hoe we in de toekomst een en ander gaan financieren. Maar wat zeker is, is dat we hoe dan ook op deze weg verder gaan. Deze trein gaat niet meer stoppen. We weten immers allemaal dat er nieuwe oplossingen nodig zijn. De uitstroom in ons vakgebied is komende jaren groot, en dat maakt dat we in de toekomst veel nieuwe vakmensen nodig hebben. Dat kan alleen door het helemaal anders doen. Wij gaan die kei in de rivier gooien. Dat we dat nu met elkaar doen, dat is al een enorm winstpunt.”

Curriculum zet roboticaonderwijs in de steigers

Robotica gaat onze samenleving in rap tempo veranderen. Ongelukkigerwijs mist het mkb de noodzakelijke kennis om daar straks van te profiteren. Maar Zapata Ebrahimi Far, eigenaar van Fosho, denkt vooral in kansen. Als we nu vaart maken kan Nederland zelfs de wereldstandaard neerzetten voor roboticaonderwijs, is zijn overtuiging. Iets waar ook het mkb fors van zal profiteren.

Bekijk de video om snel een beeld van dit MKB!dee te krijgen.

Robotisering – in combinatie met kunstmatige intelligentie – gaat de samenleving drastisch veranderen. In China gebeurt dat al enige tijd op grote schaal. Daar zien we productielijnen die gemanaged worden door twee personen, waar voorheen honderd werknemers nodig waren. Alle nieuwe fabrieken worden volledig gerobotiseerd. Ook in Nederland gaan we naar fabrieken en productielijnen die in hoge mate gerobotiseerd zullen zijn. En ook het mkb krijgt daarmee te maken, veel sneller dan we denken. Wij hebben gesprekken gevoerd met toonaangevende fabrikanten overal ter wereld. Zien jullie ook dat robotisering eraan komt, vroegen wij hen. Zij lieten zien dat dit al lang gaande is. Een studie van World Economic Forum voorspelt zelfs dat in 2022 37 procent van de banen zal verdwijnen als gevolg van robotisering. Werk aan de winkel dus. 

Nederland monopolist
Robotisering biedt ons ook een enorme kans. Als we ten minste in staat zijn om
razendsnel ons onderwijs daarvoor klaar te maken. Probleem is echter dat onderwijsinstellingen zover nog niet zijn. Veel scholen zien robots vooral als gadgets, die je hooguit ergens in de hoek van een lokaal een plekje geeft. Maar wat je er echt mee kunt en hoe je mensen daarvoor moet opleiden, dat weet niemand. De kennis ontbreekt. Terwijl ik ervan overtuigd ben dat we als Nederland echt het verschil kunnen maken. Als we op tijd zijn kunnen wij wereldwijd de standaard zetten voor roboticaonderwijs. Of zelfs monopolist worden. Die voorsprong kunnen we vervolgens inzetten om producten met impact te ontwikkelen. Niet louter om te graaien, zoals de industrie vaak doet, maar om echt het verschil te maken. Om de wereld een betere plaats te maken.

Met lege handen?
Om die volgende stap te zetten, moeten we het onderwijs een handje helpen, bedachten wij. Want van de industrie zal de noodzakelijke impuls niet komen: veel bedrijven zijn te gevoelig voor de pieken van hoogconjunctuur om te denken aan investeringen in onderwijs. Ook de overheid weet dat robotisering nodig is, maar weet niet hoe dit aan te pakken. En daarom bedachten we een plan, ons MKB!dee. Want wat als we in staat zijn om een curriculum voor roboticaonderwijs te ontwikkelen? En als we er vervolgens in slagen om onze studenten daadwerkelijk praktijkervaring te laten opdoen, door hen te laten werken met robots in een speciaal uitgedachte onderwijsopstelling? Daar zijn we over in gesprek gegaan met roboticafabrikanten. Maar ook met onderwijsinstellingen uit de regio en met mkb-bedrijven. Allemaal zien zij het belang van dit idee in. Iedereen ziet de urgentie. Want het grote gevaar is dat we straks, als robotica overal doorbreekt, met lege handen staan.

Opstelling voor onderwijsdoeleinden
Het lastige van roboticaonderwijs is dat het voor een doorsnee instelling niet mogelijk is om zomaar even een stuk of twintig robots van 15.000 euro per stuk aan te schaffen. Maar hoe organiseer je dan dat dit onderwijs toch op grote schaal betaalbaar blijft? Wij kwamen na onderzoek uit op de Robodesk V1, een handzame educatierobotarm die we op een tafelblad hebben gemonteerd en voorzien hebben van educatieve in- en output. Met de capaciteit van industriële robots. Daar ontwikkelden we een softwarepakket voor, zodat studenten simulaties kunnen draaien. De input om tot een curriculum te komen hebben we uit de markt gehaald. Met een testgroep van studenten zijn we vervolgens aan de slag gegaan met het testen en evalueren van onze educatieve materialen. Het resultaat is nagenoeg daar: alles wat je met robots moet kunnen zit in het klein in die ene set-up.

Voorsprong
Hoe nodig het is dat we dit doen, hoorde ik laatst weer van een roboticafabrikant. Hij vertelde mij dat hij jaarlijks 11.000 robots verkoopt. Maar dat er in de hele Benelux slechts zeven personen zijn die de robots kunnen integreren in onze productieprocessen. Of onze V1 op dat tafelblad straks daadwerkelijk een geschikte opstelling is om als educatiemodel in het onderwijs te gebruiken, dat weten we nu nog niet. De hardware is namelijk nog volop in ontwikkeling. Op dit moment zijn meerdere bedrijven daar mee bezig. Uiteindelijk bedenkt de markt daar een uitkomst voor en bedienen hooguit twee daarvan zo’n 98 procent van de markt. Maar zodra die keuze gemaakt is, hebben wij onze software en het curriculum alvast klaar. Dat geeft ons een voorsprong om onderwijsmatig grootschalig met robotisering aan de gang te gaan. 

Doorpakken
We moeten tempo maken, dat is zeker. Daarom zijn wij nu druk bezig om klanten uit de industrie aan boord te krijgen. Met de vraag: willen jullie meebetalen? De eerste kandidaten hebben al ‘ja’ gezegd. Zij zien de noodzaak ervan in en kiezen voor impact. En terecht. Want zeg nu zelf: hoe vaak komt het voor dat je single handedly zoveel impact kunt maken? En iets kunt uitrollen waar generatie op generatie baat bij zal hebben? Het onderwijs moet uiteraard mee en bereid zijn om sneller dan gewoonlijk te innoveren. Dat vereist niet lineair denken, maar exponentieel; iets wat onderwijsinstellingen niet erg gewend zijn. Ten slotte is er een taak voor de overheid: om deze ontwikkeling maximaal aan te jagen. Met beloften voor de toekomst. Iedereen wil nu dat het slaagt. De lichten staan op groen. We moeten nu doorpakken.”

Nieuwe technologie inzichtelijk in laboratorium

Een fysieke plek waar mkb-ondernemers samen onderzoek kunnen doen. Waar ze nieuwe oplossingen kunnen ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid én de energietransitie. Waar medewerkers en studenten bovendien kunnen kennismaken met innovatieve technieken. Ruben van Maris wil met zijn MKB!dee-team zo’n plek creëren bij de Kleine Aarde in Boxtel. Het loopt alleen net iets anders.

Bekijk de video om snel een indruk van dit MKB!dee te krijgen.

“De Kleine Aarde in Boxtel omvormen tot een Kenniscentrum Circulaire Economie; dat was wat ik voor ogen had. Een plek waar ondernemers, onderwijs en overheden elkaar ontmoeten en hun kennis versterken. De geschiedenis van De Kleine Aarde gaat terug tot eind negentiende eeuw. Sindsdien is het een plek waar duurzaamheid, innovatie en zorg voor de aarde en de mensheid voorop staat. Het Kenniscentrum zou in die traditie een perfect eerbetoon zijn; ook nu zouden we zorgen voor een leeromgeving en technologische ontwikkelingen mogelijk maken door ondernemers bij elkaar te brengen en hen te faciliteren met demo-apparatuur en laboratoria.”

Bureaucratische problemen
“De Kleine Aarde heeft vooralsnog geen laboratorium of gezamenlijke onderzoeksruimte. Hou het op bureaucratische problemen en politieke onenigheid. Maar die plek, die gaat er komen. Wij laten ons niet stoppen. Het lab hebben we intussen namelijk al ontwikkeld; het staat alleen nog niet in Boxtel maar in mijn eigen bedrijf in Schijndel. Zodra de vergunningen rond zijn, is het een kwestie van de muren tegelen en een vloertje leggen en dan kunnen we alles zo overhevelen. En er gebeurt ondertussen ook al van alles bij de Kleine Aarde. Zo hebben we al een voedselbos en een tuin waar we functionele planten als Stevia kweken voor onderzoek.”

MKB piept en kraakt
“Mijn stelling is: op wereldschaal doen we niet aan landbouw maar aan roofbouw. We besteden miljarden aan technologieën die tachtig jaar oud zijn. We hebben de grond uitgeput door het gebruik van chemicaliën en er wordt oorlog gevoerd om olie. Ondertussen piept en kraakt het MKB vanwege de vele regelgeving en de belastingdruk. Op die manier haal je het ondernemerschap eruit, terwijl we dat zo keihard nodig hebben. Deze situatie stimuleert mij om nieuwe technieken te ontwikkelen, gesteund met de partners die ook meedoen met dit MKB!dee.”

Honderd procent schone energie
“Biomassa moet je niet verbranden maar omzetten. Door fermentatie met anaerobe bacteriën kun je 1 kilo biomassa omzetten in maar liefst 1 kuub gas. Let wel: dit biogas is honderd procent schone energie. En de resten zetten we om naar bodemverbeteraars of andere biobased producten. Dat kan met biologische conversie of met thermische conversie. We hebben in Nederland 85 miljoen kilo biomassa beschikbaar en dat is meer dan de Nederlandse behoefte. Dus we kunnen zelfs exporteren. Bij BioTech Brabant gaan wij met deze technologie het aardgas terugbrengen op het net. Dit brengt rust in een gebied waar veel afval is, want we kunnen ook mest verwerken tot gas. En het kan ook in het klein; met iedere buurt een eigen voorziening waar mensen hun afval brengen waarmee ze hun eigen energie produceren.”

Geen patenten maar talenten
“Ik wil deze kennis delen, want de problematiek rondom uitstoot van bijvoorbeeld stikstof, methaan en kooldioxide is te groot om nieuwe technieken voor jezelf te houden. Geen patenten maar talenten, zeg ik altijd maar. Die open houding trekt ook weer talent. Zo is Jan Minck van Vtech lasers&sensors aangehaakt met zijn hoogwaardige meetapparatuur. Hierdoor zijn we niet meer afhankelijk van externe meetinstituten en lange wachttijden. Dit gaf het project een enorme boost. We meten nu direct hoeveel uitstoot er is en wat wij reduceren met deze nieuwe technologie. Meten is weten, gissen is missen.Tegelijkertijd heeft hij door dit project zijn meettechnieken kunnen verfijnen.”

Circulaire economie
“De technieken die we met elkaar ontwikkelen brengen ons een stapje dichterbij een circulaire economie. Afval bestaat niet, want alles is met slimme technieken weer te gebruiken als grondstof. Waardoor we de aarde niet belasten met rommel en niet leegroven. En wat er aan echt gevaarlijke stoffen nog in geconcentreerde hoeveelheden overblijft, kun je veilig opbergen. Ik ben blij dat we met de subsidie van MKB!dee de technieken hebben kunnen verbeteren. En heel belangrijk: dat we ze met het bouwen van het lab inzichtelijk maken voor jongeren.”

Meemaken is begrijpen
“Het lab dat we gebouwd hebben is groot genoeg om te bewijzen dat opschaling naar grotere installaties mogelijk is en tegelijkertijd klein genoeg om het proces aanschouwelijk te maken. Leerlingen kunnen eromheen staan, zelf biomassa toevoegen, de knoppen bedienen en de meters aflezen. En ze zien dat er bellen in het water ontstaan; dat ze dus methaan ontwikkelen dat ze zelf kunnen aansteken. Dat ze dus zelf brandstof creëren. Waar auto’s op kunnen rijden, installaties op kunnen draaien, etc. Ik denk dat dit de beste manier van onderwijs is. Zien is geloven. Meemaken is begrijpen. Dat krijg je niet voor elkaar met een boekje.”

Techniekvonkje ontvlammen
“Gezamenlijk zijn er lesprogramma’s ontwikkeld voor verschillende doelgroepen voor ondernemers, scholieren van het voortgezet onderwijs en studenten van het hbo of mbo. Het is ook geschikt voor om-, her en bijscholing in nieuwe beroepen. De nieuwste technieken, geïnspireerd op processen die moeder aarde al jaren draaiende houden. Natuurlijk kunnen leerlingen hier op bezoek komen, of ik kom met een draagbaar lab naar de scholen. Want we hebben alle techniek mobiel gemaakt, het kan dus ook tijdelijk bij andere ondernemers of op scholen staan. Iedereen kan zo met het lesmateriaal dat we nu hebben, demonstreren, inzicht geven en opleiden. Ik hoop dat ik zo bij veel mensen het techniekvonkje kan laten ontvlammen.”