Tag Archief van: e-learning

Innovatie is geen gimmick

Mijlpaal: ondanks of misschien wel dankzij alle Coronaperikelen lukte het MKB!dee I.AMDIGITAL vlak voor de zomer een cursus af te ronden die professionals klaarstoomt voor een digitale omslag. I.AMDIGITAL legt de lat hoog: binnen drie jaar één miljoen professionals helpen bij hun digitale transformatie. Om dat doel te bereiken worden in een pilot mkb’ers ingezet als ambassadeurs voor AI.

In samenwerking met Lexence advocaten & notarissen uit Amsterdam is sectorspecifieke content voor de juridische sector aan de cursus toegevoegd. Deze bestaat uit offline trainingen en online modules en maakt gebruik van bouwstenen die per doelgroep worden ingezet. Een groep van vijftig juristen van verschillende organisaties doorliep het programma en sloot dit eind mei af met een online examen en certificering. Erik Steenis, advocaat bij Lexence advocaten & notarissen en één van de deelnemers aan de pilot, ziet de opbrengst ervan vooral als een solide basis voor het verder ontwikkelen van zijn kennis op dit gebied.

Multidisciplinair innovatieteam
“Innovatie wordt vaak aangehaald als ‘iets dat er dan maar bij moet’, maar bij Lexence hechten we juist veel waarde aan innovatie. Daarom hebben we een innovatieteam, een soort poule die periodiek bijeenkomt om te onderzoeken hoe we onze dienstverlening kunnen verbeteren. Met die houding zit ik ook in dat team. Wij willen de ontwikkelingen op dit gebied liefst een stap voor zijn en zetten ons daar actief voor in. Het is geen gimmick.”

Plenaire kick-off, trainingen en online modules
“De kick-off van de pilot was een introductie van wat we konden verwachten. De beginselen: ‘hoe schep je een organisatiecultuur waar innovatie wordt gezien als een drijvende kracht?’. Dat doen we al goed bij Lexence maar het kan altijd een stap verder. Als in een snelkookpan gingen we aan de slag met een centrale uitdaging: ‘hoe zorg je ervoor dat je de kennis en ervaring van ervaren kantoorgenoten eenvoudig toegankelijk maakt voor de jongere generatie?’ We hebben onderzocht hoe je dat zou kunnen verbreden en hoe we daar nieuwe technologieën voor kunnen inzetten. Erg waardevol, want ik denk dat innovatie niet iets is voor op je zolderkamer maar juist tot leven komt als je mensen vanuit verschillende disciplines met elkaar in contact brengt en elkaar laat inspireren.”

Ervaring ontsluiten
“Eén van de bedachte oplossingen: een soort chatbot gerund door AI; waarbij je de herinneringen, keuzes en overwegingen uit bepaalde zaken vastlegt, inzichtelijk maakt en van context voorziet. Dat bij wijze van spreken de afwegingen van een ervaren kantoorgenoot uit z’n ‘best en worst practices’ ontsluitbaar zijn. Een deel van ons werk wordt natuurlijk geleid door de juridische praktijk maar een belangrijk ander deel ervan is ervaring. Het zou fantastisch zijn als AI het mogelijk maakt de ervaringsschatkamer van het juridisch collectief zo nu en dan te raadplegen.”

Wat heeft het je persoonlijk opgeleverd?
“Het heeft de punten voor me met elkaar verbonden. Als nu een probleem aan mij wordt voorgelegd – over AI, over software en servers of over Cloud computing – dan weet ik het te plaatsen in het grotere geheel en kan er beter de waarde van inschatten. Ook hebben wij geleerd welke vragen relevant zijn en hoe je kritisch naar deze technologieën kan kijken.”

Verbetert deze pilot de dienstverlening bij Lexence?
“Als we uitvoerende taken uitbesteden aan machines, computers en slimme applicaties, zorgt dat ervoor dat wij ons kunnen richten op besluitvorming, het afwegen van belangen, het afwegen van emoties en het vinden van oplossingen. Daar is de mens namelijk heel goed in. Tegelijk is het onze taak de kwaliteit van wat wij doen te borgen. Dat betekent dat we altijd met een kritisch oog kijken naar welke taken we aan innovatie uitbesteden, want uiteindelijk blijven wij eindverantwoordelijk voor onze dienstverlening. Het recht leeft bij de gratie van de praktijk. Het is niet zo dat we van alles kunnen uitdenken en dat dan altijd zo blijft. Het recht verandert ook door maatschappelijke ontwikkelingen. Ogen en oren open houden is het devies. Dan blijven we veranderingen een stap voor.”

www.iamdigital.nl

Veranderen is moeilijk, dus waarom zou je?

Ieder MKB!dee begint vanuit een behoefte om te veranderen. Een noodzaak, een besef van urgentie dat de situatie waar je op uit bent beter is dan die waarin je je nu bevindt. Nieuwe technologie in je bedrijf, meer kennis op de werkvloer, andere vaardigheden voor je personeel. Zelf weet je heel goed waarom dit zo nodig is, je voelt de reden om in beweging te komen als het ware in je botten. Niet veranderen is geen optie. Maar je omgeving heeft wel iets anders aan z’n hoofd, die zit vaak niet te wachten op het zoveelste goede plan. Om anderen mee te krijgen zul je ze moeten raken in hun ‘buik’, ze moeten de ‘pijn’ voelen die niet meedoen met zich mee brengt. Makkelijker gezegd dan gedaan. Want raken, hoe doe je dat?

De MKB!dee-webinars die eind mei en begin juni werden gehouden gingen over het implementeren van een lerende cultuur. Annemarie Mars, veranderingsexpert en dus ervaringsdeskundig op dit onderwerp, richtte schijnwerpers op drie onderwerpen: ‘reacties op verandering’, ‘urgentie’ en ‘relatie’. Mars: “Raken zit op de emotie, het gevoel. En gevoel laat zich niet sturen. Lastig, want je hebt verbinding nodig om iemand mee te krijgen. Dus probeer te ontdekken waar de weerstand ligt. Sturen betekent soms ook loslaten, met name bij mensen in de weerstand. Weerstand wordt vaak als een negatieve reactie ervaren maar dat is het niet, het is wrijvingsenergie. In de interactie met de ander kun je schakelen tussen verschillende veranderstrategieën. Je hebt contact, als het kwartje valt ben je bij verbinding. ” En afsluitend: “Realiseer je dat veranderen een proces is waarbij je pas achteraf weet hoe je het had moeten aanpakken.”

Leerervaringen

“Als je de leercultuur in je organisatie wil verbeteren begin dan met jezelf de vraag te stellen waarom je eigenlijk een leercultuur wilt en hoe die bijdraagt aan je business. Een leercultuur is namelijk niet een opzichzelfstaand onderdeel, maar verbonden aan meerdere aspecten van je organisatie.” Stephan Corporaal en Joost van der Weide gaven inzicht in de bouwstenen van een leercultuur.

Van der Weid4e: “Een leercultuur die langer standhoudt dan een korte opleving, vraagt om een integrale aanpak op individueel-, team- en organisatorisch niveau. Breng de noodzaak van het leren dichter bij het werk. Roep niet dat het zo belangrijk is, maar bied je medewerkers leerervaringen, liefst zo gevarieerd mogelijk. Het is dus letterlijk ‘learning by doing’” Corporaal: “Uiteindelijk hebben ze daar meer behoefte aan dan antwoord moeten geven op ‘Wat zou je willen leren?’ want dat weten ze vaak niet.”

De kracht van e-learning

Maar liefst 19 MKB!dee-projecten zetten e-learning in als onderdeel van de oplossing voor laagdrempelig leren en ontwikkelen. En dat is bijzonder in branches waar personeel overwegend traditioneel en ambachtelijk is opgeleid. Hoe komt dat? Roy van Bussel, Craft Education: “Het grote voordeel van e-learning is dat iedereen het kan doen in z’n eigen tempo, op het niveau dat bij hem of haar past en op momenten die je zelf kiest. Bovendien kun je de stof helemaal op maat maken op je eigen bedrijf.” Technisch geschoold personeel op de werkvloer staat over het algemeen niet te juichen om weer plaats te nemen in de schoolbanken. Wat maakt maakt e-learning bruikbaar voor mensen die ervan overtuigd zijn niet zo digitaal te zijn? Van Bussel: “Positieve ervaring. Weerstand kan onder begeleiding meestal overwonnen worden. Neem iemand bij de hand en laat ‘m kleine stapjes zetten. Knip de stof op in behapbare modules. Door brokjes theorie af te wisselen met praktijkvoorbeelden en door te belonen laat je de grootste digibeet meters maken.”

Meer weten?

Verspaners bundelen krachten

Bedrijven in de precisietechniek moeten aan de bak om het groeiende tekort aan vakmensen een halt toe te roepen. Dat begint met samenwerken en één gezamenlijk geluid ontwikkelen, stelt Arjan van Wijngaarden. Het Expertisecentrum Precisietechniek (ECP) is het voertuig dat hen daarbij gaat helpen, verwacht hij.

Bekijk de video om snel een beeld te krijgen van dit MKB!dee

“Bedrijven in de precisietechniek in onze regio kunnen maar moeilijk aan goede verspaners komen. Dat komt voor een deel omdat het beeld dat jongeren hebben over werken in dit beroepenveld niet meer klopt. Verspanen is een tak van sport waarin computergestuurd en procesgericht werken steeds belangrijker wordt. Waarin steeds meer hoogwaardig gewerkt wordt met aluminium, kunststoffen en met fijnmechanische componenten en waar nauwelijks nog vonken aan te pas komen. Die beeldvorming over het vak is ergens tussen wal en schip geraakt. De reden is dat het onderwijs en het bedrijfsleven elkaar niet begrijpen. Bedrijven hebben geen verstand van onderwijs en het onderwijs heeft geen verstand van het bedrijfsleven. Beide zijn het niet gewend om samen te werken en hebben daar geen skills voor ontwikkeld. Bovendien acteren bedrijven vaak solo, en hebben daardoor geen eenduidige stem. Dat leidt tot veel frustratie en veel beeldvorming over en weer.”

Verkennend onderzoek
“Ik kwam met een aantal vertegenwoordigers van bedrijven uit deze regio in gesprek. Kunnen we het onderwijs en het bedrijfsleven dichter bij elkaar brengen en in samenwerking op zoek gaan naar hybride oplossingen? Zo is het MKB!dee ontstaan. Doel: samen komen tot een expertisecentrum voor precisietechniek. We zijn toen allereerst van start gegaan met een verkennend onderzoek, om een gezamenlijke missie en visie te ontwikkelen. Ook hebben we een aantal thema’s gedefinieerd waar we mee aan de slag wilden: scholing en bijscholing, het ontwikkelen van een leercultuur en meer samenwerking.”

Strategieswitch
“De strategie was aanvankelijk dat we twee pilots zouden gaan draaien. We wilden een hedendaags beroepsbeeld creëren via een hedendaagse wervingscampagne. En we hadden het plan om een e-learning-systeem te ontwikkelen met onderwijsmodules verzameld op een platform, met onderwijs dat aansluit bij wat verspaners echt nodig hebben. Twee werkgroepen gingen daarmee aan de slag. Via die pilots wilden we toewerken naar dat grotere plan, naar het beoogde expertisecentrum voor precisietechniek. Maar al snel hebben we een switch gemaakt. De bedrijven met wie ik om tafel zat zeiden: ‘we doen het andersom. We richten eerst een vereniging op. Dan kunnen we daarna opschalen’. En zo geschiedde. Op 9 april hebben zeven bedrijven uit de regio samen het EPC gelanceerd als vereniging met een bestuur, keurig ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Ik werd benoemd als projectmanager. Er was zoveel enthousiasme dat de bedrijven de bijdrage die we van MKB!dee hadden gekregen zelf hebben verdubbeld.”

In een stroomversnelling
“Vanaf dat moment zijn veel zaken in een stroomversnelling terechtgekomen. Qua wervingscampagne ontdekten we dat er op dit gebied al een en ander gaande is. Zo heeft een van de MKB!dee-partners samen met Metalent een Vr-film gemaakt en heeft Metalent tevens een VR-campagne gestart. Wij besloten om niet zelf het wiel uit te gaan vinden maar daarop aan te haken. En qua e-learning kwamen we tot de conclusie dat we daar zeker verder mee moeten. Maar dat we daar dan wel gespecialiseerde hulp bij moesten zoeken. Want dat kunnen wij niet zelf. Om te kunnen accelereren in onderwijsmodules, met daarin het nieuwe beroepsbeeld goed voor het voetlicht gebracht, hebben we inmiddels een platform ingericht, waarbinnen we elkaar kunnen informeren. Met ook een eigen e-learning managementsysteem. Het onderwijsplatform staat daarmee in feite klaar. De volgende stap is om onderwijsmodules in te gaan richten en deze daarna uit te rollen.”

Experimenteerruimte
“Dankzij de bijdrage van het MKB!dee zijn we dus een paar stappen verder. Het belangrijkste: we hebben daadwerkelijk een Expertisecentrum Precisietechniek opgericht. Veertien bedrijven in de regio hebben zich verenigd, en gecommitteerd aan het plan om samen een kentering in de instroom te realiseren. We vormen samen als het ware een merk. Daarnaast starten we binnenkort met een fysieke plek, waar alles bij elkaar moet gaan komen. Op de RDM Campus mogen we van het Techniekcollege Rotterdam een eigen ruimte inrichten, bij wijze van experiment. Idee is om daar de ‘buitenwereld’ en de ‘binnenwereld’ bij elkaar te gaan brengen. Hoe we dat precies gaan doen, dat weten we nog niet. Alles ligt nog open. Maar plannen zijn er al volop.”

Gouden route
“In de toekomst willen we ook onze eigen opleidingsorganisatie van de grond trekken. We denken erover om een BBL-opleidingsroute in te gaan richten; zie het als een eigen vakschool. De modules en methode die Craft Education heeft ontwikkeld heeft ons daarbij zeer geinspireerd. In die zogenaamde ‘gouden route’ brengen wij onderwijs en mkb samen, waarbij wij de regie nemen. De opleiding zouden we kunnen afsluiten met een examen in het Expertisecentrum. We streven nu naar instroom vanaf september 2020. En dat de fysieke plek op de RDM Campus al begin 2020 open gaat.”

Trein niet te stoppen
“Veel is nog onzeker. Met name over hoe we in de toekomst een en ander gaan financieren. Maar wat zeker is, is dat we hoe dan ook op deze weg verder gaan. Deze trein gaat niet meer stoppen. We weten immers allemaal dat er nieuwe oplossingen nodig zijn. De uitstroom in ons vakgebied is komende jaren groot, en dat maakt dat we in de toekomst veel nieuwe vakmensen nodig hebben. Dat kan alleen door het helemaal anders doen. Wij gaan die kei in de rivier gooien. Dat we dat nu met elkaar doen, dat is al een enorm winstpunt.”

Verdwenen kennis, daar heeft niemand iets aan

Wat doe je als reguliere opleidingen geen aandacht (meer) besteden aan een vakspecialisme waar jouw bedrijf juist veel behoefte aan heeft? Dan ontwikkel ik dat maar zelf, bedacht Nicol van Hoof, eigenaar van Van Eijk Transmissie. Samen met een aantal partners voorkomt zij daarmee dat kennis over tandwielen langzaamaan verdwijnt.


Bekijk de video om snel een idee van dit MKB!dee te krijgen.

“Bij Van Eijk Transmissie maken we tandwielen en aandrijfcomponenten op klantspecificaties. Tandwielen zijn een echte nichemarkt; er zijn niet veel bedrijven die deze kennis in huis hebben.  Tandwielengineering is echter ook een vak dat op scholen niet meer wordt onderricht. Het is een discipline die langzaamaan verdwijnt. Wij hebben daar als bedrijf al heel lang last van. Jeroen is bij ons de enige medewerker die deze specifieke vakkennis nog in huis heeft. Gelukkig is hij in ruim 25 dienstjaren nauwelijks ziek geweest, maar dit maakt mijn bedrijfsvoering op dit specifieke terrein natuurlijk wel kwetsbaar. We zijn als het ware van elkaar afhankelijk.

Tandwielcursus
De kennis die Jeroen heeft, zit verstopt in zijn hoofd. Hij is een rasechte techneut die zijn kennis niet goed kan overdragen aan zijn collega’s. De druk die op hem ligt, is daardoor behoorlijk groot. Telkens als een klant een vraag over tandwielen heeft, wordt hij erbij gehaald. Regelmatig heb ik vacatures geplaatst om iets aan deze situatie te veranderen, maar dan reageert daar niemand op. Ik heb zelfs al eens het ROC en Techlab (niveau 4 ROC) gevraagd of zij boekjes hebben met kennis over tandwielen. Of dat zij eventueel een tandwielcursus zouden willen ontwikkelen voor mijn eigen personeel. Maar zonder resultaat.

Digitale leermodules
Met behulp van een werktuigbouwkundige en een designer heb ik een tijdje terug een aandrijfkast ontworpen, een planetair stelsel met daarin allerlei mechanische aandrijftechnieken. Om zo aanschouwelijk te maken wat tandwielen zoal kunnen. Maar dan is er nog steeds iemand nodig die daar tekst en uitleg bij kan geven. In mijn zoektocht naar een oplossing kwam ik in contact met Roy van Bussel van Craft Education. Hij stelde voor om de beschikbare kennis over tandwielen in mijn bedrijf vast te leggen in leermodules. Voor intern en extern gebruik. Ook Metaalunie reageerde enthousiast op dit plan. Inzet was om de externe modules uiteindelijk te gaan delen via het Knowlegde Sharing Centre. Samen hebben we daarvoor een MKB!dee ingediend, met de Metaalunie als penvoerder.

Kennis aftappen
We bedachten dat we allereerst alle kennis over tandwielen van Jeroen moesten aftappen. Hij had daar ook wel oren naar, want hij vond dat er best een behoorlijk grote druk op zijn schouders rustte. Elke dinsdagmiddag is hij daarvoor aan tafel gaan zitten met Craft Education. De kennis is als het ware uit zijn hoofd gehaald en doorvertaald naar e-learningmodules en naar een leerboek.

Daarbij hebben we wel een onderscheid gemaakt tussen tandwielkennis die wij vanuit concurrentieoverwegingen in huis willen houden en kennis die de rest van de wereld ook mag weten. Jeroen had daar vooraf ook vragen over: wat mag ik wel en wat mag ik niet vertellen? Ik heb hem gezegd: ‘Praat vrijuit. Je kunt het niet fout doen’. Met Craft heb ik uiteraard wel van tevoren goede afspraken gemaakt hoe we die scheiding van kennis gaan maken en die afspraken ook contractueel vastgelegd.

In de testfase
De modules voor extern hebben we inmiddels klaar en zijn in de testfase. Vijf van mijn medewerkers zijn al op cursus geweest. Zij hebben de modules doorlopen en getest. Binnenkort gaan nog zestien andere medewerkers hetzelfde doen. Voor het interne stuk, met de bedrijfsspecifieke informatie moeten we nog wel wat extra diepgang aanbrengen, vooral qua informatie over het maakproces. Zodra dat gebeurd is plaatsen we de ontwikkelde Basiscursus tandwielen op het kennisplatform van het Knowledge Sharing Centre. Daarnaast hoop ik uiteraard dat de leermodules die wij ontwikkeld hebben worden opgenomen in leerprogramma’s van opleidingen. Om dat te stimuleren willen we alle ROC’s uit de buurt de aandrijfkast aanbieden met een leerboek van ons.

Vermarkten
Het geld dat wij kregen via MKB!dee kwam goed uit. De gesprekken die Jeroen had met Craft, om zijn kennis te spuien, was ineens betaald. We moesten Jeroen wel elke dinsdagmiddag missen, wat niet echt fijn was voor het bedrijf. Maar daarvoor in de plaats krijgen we in de toekomst een hoop terug. De subsidie heeft weliswaar niet alle kosten gedekt, maar heeft wel gezorgd dat het proces versneld kon worden. Om de kennis ook voor de toekomst te kunnen blijven aanbieden en up to date te houden, kijken we met Craft naar vormen om er commercieel ook nog iets aan te verdienen, om de modules te vermarkten. Want zo’n boek moet natuurlijk wel gedrukt worden en het platform met leermodules vraagt om onderhoud. Het geld is echter op. En ik wil me graag inzetten voor het algemeen belang, maar als dat te groot wordt en als dat dan gaat klemmen, dan gaat de rem erop.

Methode uitrolbaar
De methode die wij hebben toegepast is in mijn optiek heel goed uitrolbaar naar meer vakgebieden in onze sector. Denk aan walsen, vonken en hoe we moeten omgaan met koelvloeistoffen. Stuk voor stuk kennisgebieden die op opleidingen niet meer onderricht worden. Slimme combinaties van bedrijfsleven en opleidingen kunnen dat weer oppakken. Ons project is misschien een mooie aanzet voor. Als we niet oppassen verdwijnt er namelijk veel kennis, en dat is zonde. Want vergeten kennis, daar heeft uiteindelijk niemand iets aan.”