Een fysieke plek waar mkb-ondernemers samen onderzoek kunnen doen. Waar ze nieuwe oplossingen kunnen ontwikkelen op het gebied van duurzaamheid én de energietransitie. Waar medewerkers en studenten bovendien kunnen kennismaken met innovatieve technieken. Ruben van Maris wil met zijn MKB!dee-team zo’n plek creëren bij de Kleine Aarde in Boxtel. Het loopt alleen net iets anders.

Bekijk de video om snel een indruk van dit MKB!dee te krijgen.

“De Kleine Aarde in Boxtel omvormen tot een Kenniscentrum Circulaire Economie; dat was wat ik voor ogen had. Een plek waar ondernemers, onderwijs en overheden elkaar ontmoeten en hun kennis versterken. De geschiedenis van De Kleine Aarde gaat terug tot eind negentiende eeuw. Sindsdien is het een plek waar duurzaamheid, innovatie en zorg voor de aarde en de mensheid voorop staat. Het Kenniscentrum zou in die traditie een perfect eerbetoon zijn; ook nu zouden we zorgen voor een leeromgeving en technologische ontwikkelingen mogelijk maken door ondernemers bij elkaar te brengen en hen te faciliteren met demo-apparatuur en laboratoria.”

Bureaucratische problemen
“De Kleine Aarde heeft vooralsnog geen laboratorium of gezamenlijke onderzoeksruimte. Hou het op bureaucratische problemen en politieke onenigheid. Maar die plek, die gaat er komen. Wij laten ons niet stoppen. Het lab hebben we intussen namelijk al ontwikkeld; het staat alleen nog niet in Boxtel maar in mijn eigen bedrijf in Schijndel. Zodra de vergunningen rond zijn, is het een kwestie van de muren tegelen en een vloertje leggen en dan kunnen we alles zo overhevelen. En er gebeurt ondertussen ook al van alles bij de Kleine Aarde. Zo hebben we al een voedselbos en een tuin waar we functionele planten als Stevia kweken voor onderzoek.”

MKB piept en kraakt
“Mijn stelling is: op wereldschaal doen we niet aan landbouw maar aan roofbouw. We besteden miljarden aan technologieën die tachtig jaar oud zijn. We hebben de grond uitgeput door het gebruik van chemicaliën en er wordt oorlog gevoerd om olie. Ondertussen piept en kraakt het MKB vanwege de vele regelgeving en de belastingdruk. Op die manier haal je het ondernemerschap eruit, terwijl we dat zo keihard nodig hebben. Deze situatie stimuleert mij om nieuwe technieken te ontwikkelen, gesteund met de partners die ook meedoen met dit MKB!dee.”

Honderd procent schone energie
“Biomassa moet je niet verbranden maar omzetten. Door fermentatie met anaerobe bacteriën kun je 1 kilo biomassa omzetten in maar liefst 1 kuub gas. Let wel: dit biogas is honderd procent schone energie. En de resten zetten we om naar bodemverbeteraars of andere biobased producten. Dat kan met biologische conversie of met thermische conversie. We hebben in Nederland 85 miljoen kilo biomassa beschikbaar en dat is meer dan de Nederlandse behoefte. Dus we kunnen zelfs exporteren. Bij BioTech Brabant gaan wij met deze technologie het aardgas terugbrengen op het net. Dit brengt rust in een gebied waar veel afval is, want we kunnen ook mest verwerken tot gas. En het kan ook in het klein; met iedere buurt een eigen voorziening waar mensen hun afval brengen waarmee ze hun eigen energie produceren.”

Geen patenten maar talenten
“Ik wil deze kennis delen, want de problematiek rondom uitstoot van bijvoorbeeld stikstof, methaan en kooldioxide is te groot om nieuwe technieken voor jezelf te houden. Geen patenten maar talenten, zeg ik altijd maar. Die open houding trekt ook weer talent. Zo is Jan Minck van Vtech lasers&sensors aangehaakt met zijn hoogwaardige meetapparatuur. Hierdoor zijn we niet meer afhankelijk van externe meetinstituten en lange wachttijden. Dit gaf het project een enorme boost. We meten nu direct hoeveel uitstoot er is en wat wij reduceren met deze nieuwe technologie. Meten is weten, gissen is missen.Tegelijkertijd heeft hij door dit project zijn meettechnieken kunnen verfijnen.”

Circulaire economie
“De technieken die we met elkaar ontwikkelen brengen ons een stapje dichterbij een circulaire economie. Afval bestaat niet, want alles is met slimme technieken weer te gebruiken als grondstof. Waardoor we de aarde niet belasten met rommel en niet leegroven. En wat er aan echt gevaarlijke stoffen nog in geconcentreerde hoeveelheden overblijft, kun je veilig opbergen. Ik ben blij dat we met de subsidie van MKB!dee de technieken hebben kunnen verbeteren. En heel belangrijk: dat we ze met het bouwen van het lab inzichtelijk maken voor jongeren.”

Meemaken is begrijpen
“Het lab dat we gebouwd hebben is groot genoeg om te bewijzen dat opschaling naar grotere installaties mogelijk is en tegelijkertijd klein genoeg om het proces aanschouwelijk te maken. Leerlingen kunnen eromheen staan, zelf biomassa toevoegen, de knoppen bedienen en de meters aflezen. En ze zien dat er bellen in het water ontstaan; dat ze dus methaan ontwikkelen dat ze zelf kunnen aansteken. Dat ze dus zelf brandstof creëren. Waar auto’s op kunnen rijden, installaties op kunnen draaien, etc. Ik denk dat dit de beste manier van onderwijs is. Zien is geloven. Meemaken is begrijpen. Dat krijg je niet voor elkaar met een boekje.”

Techniekvonkje ontvlammen
“Gezamenlijk zijn er lesprogramma’s ontwikkeld voor verschillende doelgroepen voor ondernemers, scholieren van het voortgezet onderwijs en studenten van het hbo of mbo. Het is ook geschikt voor om-, her en bijscholing in nieuwe beroepen. De nieuwste technieken, geïnspireerd op processen die moeder aarde al jaren draaiende houden. Natuurlijk kunnen leerlingen hier op bezoek komen, of ik kom met een draagbaar lab naar de scholen. Want we hebben alle techniek mobiel gemaakt, het kan dus ook tijdelijk bij andere ondernemers of op scholen staan. Iedereen kan zo met het lesmateriaal dat we nu hebben, demonstreren, inzicht geven en opleiden. Ik hoop dat ik zo bij veel mensen het techniekvonkje kan laten ontvlammen.”