Een leven lang ontwikkelen voor iedereen bij Markhorst

De bedenkers

Markhorst B.V. is een Brabants familiebedrijf dat al jaren actief is in de elektrotechniek. Met omgerekend bijna 50 fulltime medewerkers en een grote groep zzp’ers verzorgt Markhorst e-installaties bij kleine en grote opdrachtgevers in de Kempen. Voor dit idee werkt Markhorst samen met InstallatieWerk, opleider in de elektro- en installatietechniek in Nederland, en met Libra ict, specialist in digitale kennisplatforms. De projectbegeleiding is in handen van Jack & Puck, gespecialiseerd in bedrijfsadvies voor de mkb-ondernemer. Reclamebureau Mula verzorgt de marketingstrategie.

Het vraagstuk

Bedrijven in de elektrotechniek hebben steeds meer moeite om geschikt personeel te vinden. Minder jongeren kiezen voor een praktijkgerichte opleiding en op personeelsadvertenties komen weinig geschikte kandidaten af. Markhorst heeft het daarom in 2020 over een andere boeg gegooid en is gaan investeren in een leven lang leren. Dat maakt het bedrijf aantrekkelijker als werkgever én is goed voor de continuïteit.

Met het geld dat anders in dure advertenties en reclames zou gaan zitten, is de Markhorst Connect Academy opgericht: een eigen opleidingshuis waar leerlingen en zij-instromers ‘op de Markhorst-manier’ worden opgeleid en een erkend diploma halen.

De academy is een succes: nieuwkomers ontwikkelen zich tot volwaardige elektromonteurs, ervaren monteurs ontwikkelen zich als trainer. De leercultuur groeit, maar daarmee is het personeelstekort niet in één keer opgelost. Veel nieuwe medewerkers van Markhorst komen uit Oost-Europa en daar is de academy nog niet op ingericht. Ook biedt de academy nog te weinig doorgroeimogelijkheden voor bestaande monteurs en is er behoefte aan een digitaal platform waarop medewerkers van elkaar kunnen leren.

Het !DEE

De Markhorst Connect Academy wordt op drie manieren uitgebreid. Voor bestaande monteurs komen er aanvullende modules waarmee zij kunnen doorgroeien in het elektrovak, naar een leidinggevende functie of naar een baan op kantoor. Een inventarisatie van de leerbehoeften gaat uitwijzen aan welke modules behoefte is. Vervolgens worden de trainers in het aanbieden van de nieuwe modules geschoold.

De tweede uitbreiding van de Academy verlaagt de taalbarrière voor Oost-Europese medewerkers. Voor hen worden de lessen en modules van de basisopleiding in het Engels en/of Pools vertaald. Daarnaast komen er speciale vaktaalcursussen elektrotechniek waarmee de stap naar ‘eerste projectmonteur’ ook voor Oost-Europese monteurs bereikbaar wordt.

De derde uitbreiding is de toevoeging van een digitaal platform. Alle Markhorst Connectors (dit zijn de studenten en afgestudeerden van de Connect Academy en andere werknemers van Markhorst) kunnen hier informatie uitwisselen en met en van elkaar leren.

De Connect Academy is op dit moment alleen toegankelijk voor medewerkers van Markhorst. Op termijn kunnen echter ook werknemers van andere mkb-bedrijven in de installatietechniek zich hier (tegen vergoeding) laten bij- of omscholen.

Edwin Markhorst neemt op 21 maart 2022 de symbolische cheque in ontvangst voor de totale MKB!deesubsidie

Duurzame installaties

All in the game

De bedenkers

Sealteq is een snelgroeiend bedrijf in de betonsector. Het levert onderhoudsoplossingen voor beton, staal en gevels aan uiteenlopende opdrachtgevers in de industrie, de infrastructuur en de bouw. Voor ‘All in the game’ werkt Sealteq samen met TriamFloat, dat gespecialiseerd is in de ontwikkeling van leerprogramma’s. Daarnaast is een belangrijke partner Up to Us, een organisatie die gespecialiseerd is in het verbinden van bedrijven, hun medewerkers en jongeren. Regionaal wordt verder samengewerkt met de roc’s -in het bijzonder niveau 2 en 3 van de mbo- opleiding Beton.

Het vraagstuk

Door de krapte op de arbeidsmarkt hebben bedrijven in de betonsector grote moeite om technisch personeel te vinden en behouden. De vraag is groter dan het aanbod en de sector is niet populair bij jongeren. Bedrijven als Sealteq moeten daarom soms mensen aannemen die (nog) niet voldoende gekwalificeerd zijn. Maar het is lastig te zien welke mensen het juiste potentieel hebben.

Ook ontbreekt voor hen een goed instroomprogramma. De nieuwe medewerkers moeten met de basistheorie beginnen, maar ze leren vaak niet graag uit boeken.

Meer in het algemeen is de vraag wat er gedaan kan worden om toekomstige medewerkers positiever te laten denken over werken in de techniek.

Het !DEE

Gaming wordt ingezet om eigentijdse en aantrekkelijke onboarding- en leermiddelen voor de beton- en staalsector te ontwikkelen. Dit maakt het leren leuk en laat zien dat de sector toekomst heeft.

Starters wordt een persoonlijke leerroute aangeboden, die is opgebouwd uit een serie (digitale) lesmodules en teambindingsactiviteiten. Samen vormen al deze modules een opleidingstraject. De opzet is taakgericht, zodat medewerkers snel inzetbaar zijn op de werkplek. Games zoals een escaperoom over de praktijk in de beton- en staalsector maken het leren leuk en stimuleren interactie tussen de starter en ervaren collega’s en voorlieden. De leermiddelen sluiten aan op de mbo-opleidingen beton (niveau 2 en 3).

Na afloop worden alle ervaringen en materialen beschikbaar gesteld aan de hele branche. Benieuwd naar het hele verhaal achter All in the game? Gerthé Klaassens en Lisa Silva Kas vertellen er meer over.

Modern bestraten: hip en sexy!

De bedenkers

Vooruitstrevende leden van de brancheverenigingen OBN, VMS en AFNL nemen bij dit idee het voortouw. Penvoerder is bestratingsbedrijf De Krom uit Etten-Leur, een familiebedrijf dat in 2017 werd uitgeroepen tot een van ‘Brabants Besten’. De Krom werkt samen met Aannemersbedrijf De Jong Hoogwoud uit Opmeer, koploper in moderne bestratingstechnieken. Bouwbedrijf Romeij levert kennis over trends en ontwikkelingen in bestratingen, en het Radius College (onderdeel van Curio) zorgt voor de opleidingskennis.

Het vraagstuk

De bestratingsbranche heeft een slecht imago. Voor het grote publiek is stratenmaken hét voorbeeld van een zwaar beroep. Medewerkers hebben een lage vooropleiding, gaan op jonge leeftijd al aan de slag en hebben dan vijftig jaar fysiek zwaar werk voor de boeg. Dat houden veel stratenmakers niet zo lang vol. Ze zoeken werk buiten de bouwtechniek of worden arbeidsongeschikt. En dan valt het voor bedrijven niet mee om nieuwe mensen te vinden want weinig jongeren of zij-instromers voelen iets voor zo’n zware baan. De hoop ligt in nieuwe technieken die het vak van stratenmaker weer aantrekkelijk maken. Machinaal bestraten komt in de plaats van het zware handwerk. Veel huidige stratenmakers missen alleen de kennis en vaardigheden die voor machinaal bestraten nodig zijn. Sowieso zijn ze niet gewend om zich (bij) te scholen. En bij de bestaande opleidingen kunnen ze niet terecht, want door teruglopende leerlingaantallen is daar de laatste jaren weinig in onderwijsontwikkeling geïnvesteerd. De vraag is waar de stratenmaker-nieuwe stijl het vak kan leren.

Het !DEE

In een nieuwe leerlijn maken aankomende en huidige stratenmakers op een laagdrempelige manier kennis met de nieuwste ontwikkelingen in het bestratingsvak. Het gaat om een combinatie van klassikale lessen, e-learning en training-on-the-job die wordt verzorgd door ervaren leermeesters in de mkb-bedrijven. Door de samenwerking tussen het onderwijs en de bedrijven sluit de leerstof aan bij de actuele ontwikkelingen. De aanpak is praktisch en interactief en leidt tot kleine, behapbare modules. Deze worden eerst uitgetest in een pilot bij de betrokken bestratingsbedrijven. Als die met succes wordt afgerond, zetten de partners een landelijk kenniscentrum op dat de leerlijn in het hele land gaat uitrollen. Scholen, brancheverenigingen en bedrijven kunnen dan een licentie aanschaffen. De opbrengsten gaan naar het actueel houden van de leerlijn.

Werving en opleiding isolatiesector

De energietransitie is door het klimaatakkoord een prioriteit geworden. Technologie speelt hierin een grote rol. Welke technologische innovatie als basis voor de verduurzaming zal dienen is nog onduidelijk. Maar één ding is zeker: om verduurzamen van energievoorziening in de bouw te realiseren, is het werven en versneld opleiden van vakmensen een must.

De bedenkers

Dit is een idee van sociale investeerder Venturias en adviesbureau voor de bouwsector Building Changes. Input vanuit de isolatiesector komt van Takkenkamp, een middelgroot isolatiebedrijf. Voor de coaching van seniors in de sector wordt samengewerkt met het vakopleidingsinstituut Bouwmensen. Verder werken mee: het kwaliteitsnomeringsinstituut KOMO, het certificeringsinstituut SKG-IKOB en Gaan in de Bouw, het opleidingsinstituut van gespecialiseerde aannemers.

Het vraagstuk

Een duurzame energievoorziening van woningen hoort bij de energietransitie die voortkomt uit het klimaatakkoord. Een dergelijke energievoorziening kan niet zonder goede isolatie. Momenteel worden per jaar 30.000 woningen verduurzaamd; vanaf 2021 moeten dat er 100.000 worden. Maar duurzame isolatie is vakwerk en er is een groot tekort aan vakmensen.

“Door gameprincipes toe te passen wordt leren leuk en motiverend. Deze digitale oplossing is bovendien bij uitstek geschikt om tegen marginale kosten landelijk uit te rollen bij de isolatiesector. “

Het !DEE

Bekijk de video om snel een idee van dit MKB!dee te krijgen.

Een motiverende campagne maakt het mogelijk versneld vakmensen voor de isolatiebranche te werven en op te leiden. Deze campagne wordt om te beginnen uitgevoerd in zogeheten krimp- en anticipeerregio’s in Limburg, waar veel behoefte is aan werk.

Onderdeel van de campagne is een wervingsgame die jongeren de bouw- en isolatiesector laat ervaren zonder drempels op te werpen. Doelgroep zijn leerlingen van het vmbo en praktijkonderwijs die nog leerplichtig zijn en een vervolgopleiding moeten kiezen. Aan de ene kant maken deze jongeren kennis met de sector, aan de andere kant worden ze door het spelen van scenario’s getest op hun geschiktheid.

Kandidaten die zich aanmelden, worden vervolgens op de werkvloer opgeleid via multimediale e-learnings die eveneens spel-elementen in zich hebben. Seniors uit de praktijk zorgen voor coaching on the job. Zij kijken op afstand mee hoe een kandidaat de stappen uit de e-learnings doorloopt. Voor seniors die dat willen, is een coachingsmodule beschikbaar. Kandidaten die de e-learnings met succes afronden, voldoen aan de eisen voor certificering.

Voortgang

Andries van Vugt, Organiq: “Met een brede coalitie van verschillende partijen zijn we aan de slag gegaan. SKG-IKOB heeft ons geholpen met vaktechnische richtlijnen: wat moet je precies allemaal weten en kunnen? Kenniscentrum Building Changes leverde input voor de didactische kant van het verhaal en maakte de verbindingen in de bouw. Daarnaast hebben we er een bouwpartner bij gezocht: het isolatiebedrijf Takkenkamp, met vestigingen over heel Nederland. De creatieve campagne hebben we laten doen door communicatiebureau Boerenjongens. Wij, van Organiq, hebben het concept voor onze rekening genomen, het testen en de uiteindelijke realisatie van het geheel.”

Ritje per limousine
“Inmiddels hebben we de gamified assessment ‘Ik ga het maken’ klaar voor gebruik. We hebben een aantal soft skills aan de testen toegevoegd. Met video’s en rollenspellen over betrouwbaarheid, flexibel denken en de competentie luisteren, bijvoorbeeld. Tijdens de ontwikkeling van deze quiz hebben we op verschillende momenten input gevraagd aan veertig vmbo-scholieren, verdeeld over twee focusgroepen. Zij hebben ons geholpen om de quiz net iets scherper te krijgen. Ook hebben we hen gevraagd welke prijzen motiveren om de quiz te spelen. Zo kunnen deelnemers straks een geldbedrag winnen om iets leuks met vrienden te gaan doen, of een ritje per limousine naar de bioscoop voor een avondje uit. De reacties op het concept zijn positief. Het bijzondere is dat zes van die jongeren inmiddels interesse hebben voor het vak, dus dat is al mooi meegenomen.”

Video’s over soft skills
“Ons idee houdt niet op bij de werving van nieuwe aanwas voor de isolatiesector. In dezelfde stijl als de quiz hebben we ook nog een aantal afleveringen gemaakt voor e-learning. Zodat jongeren die voor het vak kiezen alvast een basis aanleren. Dit vak leer je namelijk op de werkvloer. Laagdrempelig, met dezelfde acteurs die ook de quiz doen, geven we op bouwlocaties basiskennis mee over bouwfysica en koudebruggen maar we leggen ook uit hoe je machines vult. Alles bieden we aan volgens de methode van snack learning, in kleine blokjes, waar we meteen ook quizvragen over stellen.”

Nieuw imago voor de bouw
“Vanaf maart starten we met een pilot op een aantal scholen in krimpregio’s, te beginnen in Noord-Limburg en in de Achterhoek. Via posters, flyers en met behulp van docenten leiden we zoveel mogelijk schoolverlaters naar de quiz ‘Ik ga het maken’ toe. Vervolgens verzamelen we de feedback en daarna gaan we landelijk opschalen. Allereerst ten behoeve van de isolatiebranche. De contacten hebben we al, onder andere via Takkenkamp dat meerdere vestigingen in het land heeft. Maar dit concept kan natuurlijk veel breder worden uitgerold. Denk aan installateurs van zonnepanelen; ook daar is menskracht nodig. De bouw is een behoudende sector. Wij denken dat deze manier van werven bijdraagt aan een nieuw imago, met instroom van gemotiveerde mensen als resultaat.”

Feestelijke uitreiking cheque door Mona Keijzer, Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat