Bouwen aan een digitaal vaardige en toekomstbestendige retail

/in ,

DE BEDENKERS

Dit idee is bedacht door een samenwerkingsverband van vier Utrechtse retailondernemingen. Van Pommeren is een in koffie & koffiemachines gespecialiseerd familiebedrijf. Rachmaninoff Wonen is een meubelbedrijf dat zich heeft ontwikkeld tot bankenspecialist. Hoedenzaak Jos van Dijck biedt al vanaf 1923 een uitgebreide collectie hoeden, petten en accessoires en vervaardigt gelegenheidshoeden op maat in het eigen atelier. Cadeauwinkel It’s a present is sinds 2011 online te vinden; in 2013 volgde een fysieke winkel in Utrecht. CMU (CentrumManagement Utrecht), een stichting die zorgt voor een significante versterking van een aantrekkelijk, gastvrij en bereikbaar centrum, ondersteunt de vier retailers.

HET VRAAGSTUK

In het afgelopen decennium is het aanzien van de retail en het consumentengedrag behoorlijk veranderd. De opkomst van online winkelen, een relatief zwak economisch tij en de lockdowns gedurende de coronapandemie hebben sporen achtergelaten in de centrumgebieden. Het aantal fysieke winkels is afgenomen, (grotere) ketens zijn failliet gegaan en het aantal webwinkels is verdrievoudigd.

In de retail is de digitale transitie inmiddels geen optie meer, maar een must. Bouwen aan een digitaal vaardige en toekomstbestendige retail is cruciaal voor het goed functioneren van de fysieke winkel en voor het behoud van klandizie en daarmee personeel. Digitale oplossingen én vaardigheden ten behoeve van het gebruik van deze oplossingen zijn noodzakelijk. Tegelijkertijd is er geen leercultuur in de retailondernemingen. Belemmeringen die mkb-ondernemers ervan weerhouden (meer) te investeren in menselijk kapitaal moeten worden weggenomen.

HET !DEE

Voor een digitaal vaardige (maar ook op fysieke plekken aanwezige), toekomstbestendige retail loont het om krachten te bundelen en samen te investeren. Dit project, waarin gezamenlijk wordt geïnvesteerd in menselijk kapitaal, levert de ondernemers en hun medewerkers de gewenste leercultuur op met aandacht voor kennis en vaardigheden. Dankzij op maat gemaakte masterclasses, e-learning en kennisdeling kunnen zij zelf aan de slag met digitaliseringsvraagstukken zoals e-commerce, kennisdatabanken, het analyseren van data op trends en digital marketing.

Mede door de laagdrempeligheid van het project worden (kleine, lokale) ondernemers gestimuleerd om structureel aan de slag te gaan met de (benodigde) digitale transformatie, de fundamentele veranderde kijk op klantervaring, bedrijfsmodellen en processen. De verbetering in digitale vaardigheden leidt ook tot beter functionerende fysieke verkooppunten. Door de ontstane stimulerende leercultuur slagen de ondernemers erin nieuw personeel aan te trekken én bestaand personeel langer vast te houden. De concurrentiepositie van de retailondernemingen wordt daardoor sterker.

The climate case

/in ,

DE BEDENKERS

Suit-case is een bureau voor innovatie. De veranderaars, ontwerpers en ingenieurs hebben elk een eigen invalshoek en expertise, maar houden er allemaal van om nieuwe concepten te bedenken, te experimenteren en daarvan te leren. Wat hen verder verbindt, is de drive om de wereld een stukje duurzamer en beter te maken. De missie van Suit-case sluit daarop perfect aan: organisaties helpen om transities en veranderingen door te maken die bijdragen aan een betere wereld.

HET VRAAGSTUK

Suit-case is een jonge onderneming. Hoewel de medewerkers zelf adviseren op het gebied van de energie- en klimaattransitie, worstelen ook zij soms met het maken van duurzame keuzes. Het zijn vaak duivelse dilemma’s, waarbij de focus op liquiditeit (het binnenhalen van nieuwe opdrachten) het veelal wint van het onderzoeken van duurzame alternatieven voor de interne bedrijfsvoering. Hierdoor staat de open leercultuur van de organisatie onder druk. Deze problematiek komt vaker voor bij veelal jonge technische opgeleide mensen. Zij hebben nauwelijks een idee van hoe de gedroomde doelstellingen van de energie- en klimaattransitie zich vertalen naar het bedrijfsleven, waarin winst toch vaak de primaire drijfveer blijkt te zijn. Zij bijten zich hier, ondanks hun goede intenties en grote ambities, vaak op stuk. Met als gevolg dat ze, gedesillusioneerd, op zoek gaan naar ander werk of hun ambities laten varen.

HET !DEE

The Climate Case, het initiatief van Suit-case, heeft twee hoofddoelen. Allereerst wil het bureau een digitale tool creëren, waarmee een organisatie snel en eenvoudig klimaat- en energieneutrale afwegingen maakt in de interne bedrijfsvoering. Tweede doel is jonge technische opgeleide mensen in het klimaat- en energieveld voorzien van praktische bedrijfskennis, waardoor ze duurzamer inzetbaar zijn in dit werkveld binnen het bedrijfsleven en concretere duurzame resultaten halen binnen hun werk.

Het project start met een uitgebreide analyse naar hoe er in de business-praktijk over duurzaamheid wordt gedacht en hoe dit thema wordt beleefd. Dit gebeurt in samenwerking met enkele MKB-ondernemingen. Volgende stap is de ontwikkeling van een afwegingskader. Aspecten van een bedrijf kunnen bij deze softwaretool ingevuld worden, waarna de tool berekent wat de meest duurzame keuze is. Daarnaast ontwikkelt Suit-case een kennisprogramma en een communicatieleerprogramma bestaande uit meerdere modules die ingaan op vragen als ‘Hoe maak je een duurzame businesscase voor een bedrijf dat winst gedreven is?’, ‘Hoe maak je de voordelen van duurzame keuzes inzichtelijk voor de bedrijven waar je mee werkt?’ en ‘Hoe kan je duurzaamheid verweven in bestaande projecten of dienstverlening van een bedrijf?’

 

Het duurzame alternatief

/in ,

DE BEDENKERS

Het initiatief voor dit plan ligt bij VME Nederland (hierna: ‘VME’), franchisehouder en vertegenwoordiger van een groot aantal interieurformules in Nederland (waaronder Trendhopper, Budget Home Store en De Mooiste Woonwinkel). VME coördineert de identiteit van elke franchise en ondersteunt haar franchisenemers op het vlak van ontwerp, inkoop en marketing. Conscious Interior (The Substitute) is een community met een webplatform, waarop duurzame interieurmerken en professionals zich presenteren en kennis delen. The Substitute adviseert interieurmerken op het gebied van duurzame ketens en werkt samen met data- en kennispartijen.

HET VRAAGSTUK

De klimaat- en energietransitie is in de interieursector nog vrijwel onontgonnen terrein. Zo wordt in Europa jaarlijks zo’n 11 miljard kilo meubilair weggegooid, waarvan slechts 10% op enige manier wordt gerecycled. Ook is er, met name in het mkb, vrijwel geen (onafhankelijke) data beschikbaar om duurzame keuzes te onderbouwen.

VME wil zich ontwikkelen tot een toonaangevende speler in de interieurbranche op het gebied van duurzaamheid. Hiervoor zal het gehele bedrijf mee moeten in een duurzaamheidstransitie. Dit vraagt om een effectieve opleiding van de medewerkers en een leercultuur rondom duurzaamheid. Maar beide ontbreken. Verder zijn er geen onafhankelijke kennis en data in de sector om zelf een opleidingsprogramma te ontwikkelen. De motivatie om te leren is minimaal.

HET !DEE

Om deze belemmeringen weg te nemen, ontwikkelen VME en The Substitute in dit project een uniek volledig on- en offline opleidingsprogramma op het gebied van duurzaamheid en de klimaat- en energietransitie in de interieurbranche. Met dit modulair en op data gebaseerd opleidingsprogramma kunnen medewerkers in de hele keten – van productie tot verkoop op de werkvloer – menselijk kapitaal opbouwen op het gebied van duurzaamheid en de klimaat- en energietransitie.

De projectpartners willen echter verder gaan dan een opleidingsprogramma alleen. Minstens zo belangrijk is het aanwakkeren van een leercultuur, waardoor de medewerkers gestimuleerd worden om daadwerkelijk met het thema aan de slag te gaan. Hiervoor wordt een user centered aanpak gekozen, waarbij de kennisbehoefte van specifieke groepen medewerkers centraal staat. Ook worden binnen de organisatie diverse trainers en kenniseigenaren opgeleid, die gedurende de looptijd van het project en daarna, de andere medewerkers mee kunnen nemen in de duurzaamheidstransitie. Dit alles moet leiden tot een duurzame borging van de ‘Change to Sustainability’ leercultuur in de organisatie.

 

Van potentie naar competentie

/in ,

De bedenkers

Snel Uitzendbureau is een klein uitzendbureau in het noorden van Groningen: een regio waar door de aardbevingsproblematiek de komende jaren veel werk is in de bouw. Ook loopt de regio voorop in de energietransitie. Voor dit project werkt Snel Uitzendbureau samen met verschillende opdrachtgevers en met onderwijsinstellingen in het vmbo en mbo.

Het vraagstuk

Hoe krijgt een uitzendbureau zijn werknemers (weer) aan het leren? Dat is niet eenvoudig. Anders dan bij een regulier dienstverband is bij uitzendwerk het contact tussen werknemer en werkgever minimaal. Dat maakt het lastiger om werknemers enthousiast te maken voor scholing.

Als een uitzendbureau dan ook nog werkt met laaggeschoolde kandidaten of voortijdige schoolverlaters, is de uitdaging nog groter. Deze werknemers zijn lastiger te matchen met bedrijven omdat ze niet alle competenties hebben waar bedrijven om vragen. Een gemiste kans, omdat deze kandidaten vaak wel willen werken en ook genoeg potentie hebben. Zeker nu de arbeidsmarkt zo krap is dat er eigenlijk geen talent onbenut zou moeten blijven.

De vraag is dus hoe deze kandidaten alsnog de competenties kunnen verwerven waar bedrijven om vragen. De ervaring leert dat bestaande vmbo- en mbo-opleidingen geen oplossing bieden. De mensen om wie het gaat, weten vaak niet in welke richting ze zich willen ontwikkelen en hebben bij te weinig verschillende bedrijven gewerkt om te kunnen inschatten welk type werk het best bij hen past. Ook tijd en geld zijn belemmerende factoren. Mensen met weinig opleiding of diploma’s krijgen een relatief laag uurloon en willen daarom veel uren maken. Minder werken betekent al snel: te weinig geld. Dat maakt het lastig om tijd voor leren vrij te maken. Er is een slimme oplossing nodig.

Het !DEE

Kandidaten met weinig opleiding en/of diploma’s doen via het uitzendbureau een jaar lang werkervaring op bij verschillende bedrijven die zitten te springen om personeel. Tijdens dit traject volgen ze een aantal schoolvakken die voorbereiden op het mbo. Zo kunnen ze ontdekken wat voor werk ze leuk vinden én behalen ze certificaten of diploma’s waarmee ze na afloop van het traject een hogere beloning krijgen.

Het uitzendbureau gaat op zoek naar opdrachtgevers die willen meedoen. Zij zorgen voor intensieve begeleiding gedurende de periode dat kandidaten bij hen werken. De onderwijsinstellingen stellen een lespakket samen dat kandidaten naast hun werkzaamheden kunnen volgen.

In totaal werken bij Snel Uitzendbureau ongeveer 30 medewerkers die voor dit traject in aanmerking komen. Het is de bedoeling dat minimaal een kwart van hen dit traject gaat volgen. Als het eenmaal loopt, kunnen jaarlijks 10 nieuwe deelnemers instromen (mits zich voldoende nieuwe laaggeschoolde of ongediplomeerde kandidaten melden). Stap voor stap kan in de leercultuur in de uitzendbranche hierdoor groeien.

Ontwikkelplein Sustainable Branding MKB

/in ,

De bedenkers

De mkb-bedrijven achter dit idee lopen ieder in hun eigen sector aan tegen vragen rond duurzaam en betekenisvol ondernemen. Breedweer is een sociale onderneming die facilitaire diensten levert; Racktime helpt organisaties om meer resultaat te halen uit hun marketingbudget. Specialist in Websites laat organisaties groeien door webontwikkeling en online oplossingen en Sustainable Boost is begeleider van organisatievraagstukken en veranderingstrajecten. Dit laatste bedrijf ontwerpt bij dit MKB!DEE tevens de oplossing en verzorgt het projectmanagement.

Het vraagstuk

Steeds meer Nederlanders vinden het belangrijk dat mensen goed omgaan met elkaar, de natuur en de wereld. Dat vertaalt zich in hun handelen als consument: mensen waarderen het als de bedrijven waarmee zij zaken doen, duurzaam en betekenisvol ondernemen. Veel kleine en middelgrote bedrijven komen maar mondjesmaat aan deze wensen tegemoet. De ondernemers zien wel het belang van maatschappelijke verbondenheid en beseffen ook dat verduurzamen belangrijk is voor de toekomst van hun bedrijf. Maar ze vinden het lastig om hun ambities concreet te maken, uit te voeren en uit te dragen. Wat moet er dan veranderen in hun bedrijfsvoering? Hoe krijgen ze hun medewerkers mee? Hoe ontstaat er een leercultuur waarin verduurzamen ‘gewoon’ wordt? Zeven op de tien mkb’ers geven aan dat ze hierbij behoefte hebben aan informatie en ondersteuning.

Het !DEE

Het Ontwikkelplein Sustainable Branding MKB is een online leer- en ontwikkelplatform met een totaaloplossing voor duurzaam en betekenisvol ondernemen. Mkb’ers vinden er een combinatie van tools, digitale modules en een online community waarmee ze duurzaam en betekenisvol ondernemen een plek kunnen geven in hun bedrijf: in hun leercultuur, hun bedrijfsstrategie en hun merkpositionering (branding). Met behulp van het Ontwikkelplein kunnen ze dus zelfstandig hun marktpositie en imago versterken.

Voor het Ontwikkelplein worden verschillende tools gemaakt. Allereerst komt er een barometer waarmee bedrijven zelfs hun ambities in maatregelen kunnen vertalen en de voortgang kunnen monitoren. Ook krijgen gebruikers de beschikking over een tool om hun duurzame ‘voetafdruk’ inzichtelijk te maken. Verder komt er een dashboard waarmee ze makkelijk, effectief en geloofwaardig over de voortgang van hun duurzaamheidsambities kunnen communiceren. Zowel de barometer als het dashboard bestaat al en wordt aangepast aan de behoeften van het mkb.

Op het plein komen verder verschillende digitale modules te staan. De ‘open brandscape’-module helpt om de maatschappelijke betekenis van een mkb-bedrijf te ontdekken. Er is ook een module waarmee medewerkers zich kunnen ontwikkelen tot ‘groene ambassadeurs’. Daarnaast komt er een train-de-trainer-module waarmee medewerkers kunnen worden opgeleid om het werken met het Ontwikkelplein bij mkb-bedrijven elders in het land te introduceren. Bij elk van de deelnemende bedrijven wordt zo’n ‘Booster’ opgeleid.

Alle tools worden eerst door de projectpartners getest en vervolgens aangepast. Is het Ontwikkelplein klaar, dan kunnen netwerkorganisaties, brancheverenigingen en potentiële klanten er tijdens zes interactieve webinars mee kennismaken. Daarna kan de landelijke uitrol beginnen.

Route tot industrieel vakman

/in ,

DE BEDENKERS

DERC Adviesgroep is onderdeel van DERC Waterjetting, een mkb dat industriële reinigingsapparatuur verkoopt. Alles wat met hogedrukreiniging of industriële reiniging te maken heeft, valt binnen het werkgebied van DERC. Europoort Industrie Diensten (EID) is een mkb dat industrieel reinigers (IR) levert voor reinigingsprojecten in de Rotterdamse haven. Medewerkers werken vooral bij opdrachtgevers in de (petro)chemische industrie. De twee bedrijven werken voor deze aanvraag met elkaar samen.

HET VRAAGSTUK

De huidige IR-opleiding is gericht op het behalen van verplichte basis- en sectorspecifieke certificaten. Cursisten volgen met name theoriecursussen van minder dan een week. Deelnemers verwerven niet de benodigde vaardigheden en kunnen niet effectief worden ingezet op projecten. DERC en EID merken dat nieuw personeel niet goed met het materieel kan omgaan, vaak niet inzetbaar is voor klussen en geregeld in onveilige omstandigheden terechtkomt. Resultaat is dat er onnodig veel controlemaatregelen op de werkvloer noodzakelijk zijn. Door het gebrek aan ervaren personeel is dit probleem niet op te lossen met meer of betere trainingen. IR-personeel ziet leren als een saai, verplicht nummer om te participeren in een klus. De ambitie van dit project is om het onboarding-proces van personeel op een nieuwe klus in een nieuwe, industriële context effectiever én leuker te maken.

HET !DEE

Door de opleiding te moderniseren hopen DERC en EID het onboarden voor nieuwe projecten leuker en aantrekkelijker te maken. Tijdens de nieuwe opleiding ontstaat het beeld van de industrieel reiniger als vakman, die trots kan zijn op de vele verschillende klussen die hij of zij gedaan heeft en de soorten materieel die hij of zij kan bedienen. Een modernere opleiding draagt hopelijk ook bij aan het werven van nieuw, jong personeel.

Door virtual reality (VR) met e-learning af te wisselen, is een training vele malen effectiever dan bestaande conventionele trainingen binnen hetzelfde leertraject. Theoretische kennis verworven via e-learning komt terug in praktijkgerichte opdrachten en simulaties in VR. Ook de toetsen worden afgelegd in VR. Andersom kunnen deelnemers via e-learning reflecteren op het handelen in VR-gesimuleerde praktijksituaties. Deze combinatie is nieuw en is ook in andere sectoren in te zetten. DERC en EID zien op termijn mogelijkheden om dit project ook in andere mkb-bedrijven uit te rollen.

Werken vanuit talent

/in , , ,

De bedenkers

Aan de pilot ‘Werken vanuit talent’ doen drie mkb-garagebedrijven in Noord- en Oost-Nederland mee. Bertil Jansen is een onafhankelijk autobedrijf in Den Ham; Van der Horst Autogroep Friesland is een allround bedrijf met vestigingen in Leeuwarden, Dokkum en Sneek en Volvo Harrie Arendsen heeft vestigingen in Almelo, Doetinchem, Hengelo, Ruurlo en Zevenaar. Penvoerder is Koskamp, leverancier van automaterialen in Midden-, Oost- en Noord-Nederland. Koskamp heeft al een eigen scholingsprogramma en opleidingscentrum, de ‘Werkplaats van de Toekomst’.

Het vraagstuk

Het vak van automonteur verandert snel. Behalve verstand van de techniek moeten monteurs tegenwoordig ook ICT-kennis hebben. Op een toch al krappe arbeidsmarkt zijn monteurs met deze vaardigheden lastig te vinden. De huidige monteurs worden ook niet voldoende bijgeschoold, want daarvoor ontbreekt in garages vaak de kennis en de tijd. Daar komt bij dat door de krapte op de arbeidsmarkt steeds meer zij-instromers en uitkeringsgerechtigden aan de slag gaan als monteur. Zij hebben goede begeleiding nodig, maar garage-eigenaars zijn niet gewend om hun monteurs te coachen en hebben daar ook nauwelijks tijd voor.

Het !DEE

Dit project ondersteunt garagehouders bij het werken vanuit talenten van medewerkers. Een bestaande talentenscan wordt aangepast voor gebruik in autobedrijven. Zo komt er zicht op de ontwikkelbehoefte van iedere monteur. Er worden ook gespreksformulieren gemaakt. Met de scan en de formulieren kan voor iedere monteur een persoonlijk opleidingsplan worden opgesteld. Vervolgens is begeleiding nodig. Daarin speelt een nieuwe functionaris een belangrijke rol. De HCP-coördinator (HCP staat voor ‘Human Centered Process’) is een ervaren monteur die is opgeleid tot coach. In de praktijk gaat hij functioneren als ‘vliegende keep’. Zo gaat de kennis en ervaring van oudere monteurs niet verloren én krijgen nieuwe monteurs de aandacht die ze nodig hebben. Zowel voor de HCP-coördinator als voor nieuwe monteurs komen er e-learning modules. Tot slot wordt in de bedrijven een ‘prestatiebord’ geïntroduceerd, waarop iedereen op elk moment van de dag de stand van alle werkzaamheden kan zien. Dat maakt het werk efficiënter.

In het pilotjaar testen de drie deelnemende autobedrijven al deze vernieuwingen uit. Daarna zijn ze voor iedereen beschikbaar.

Autoschadetechnici in transitie

/in , , , ,

De bedenkers

Möller en Reco zijn autoschadeherstelbedrijven in het mkb. Möller Autoschade is met in totaal zeven vestigingen en 125 medewerkers een begrip in de regio Rotterdam. Reco Automotive is onderdeel van de Reco Autoschade groep, met zestien vestigingen in het hele land. Reco Automotive verleent allround diensten op het gebied van het kopen en verkopen van auto’s, beheer van leasepools en schadeherstel. Voor de verspreiding van dit idee werken zij samen met AutoTech opleidingen.

Het vraagstuk

Het herstellen van autoschades is lange tijd een ambacht gebleven, een vak waarin dingen werden gedaan ‘zoals dat altijd ging’. Het was handwerk, waar mensen naar eigen inzicht werkten aan een mooi uitziend resultaat. Sinds de eeuwwisseling gaat dit niet meer op. Elektrische auto’s hebben hun intrede gedaan, er wordt gebruikgemaakt van lichtgewicht constructies en de elektronica zit door de hele auto heen. Schade herstellen op de manier ‘zoals het altijd is gedaan’ kan gevaarlijk zijn voor de technicus (overal zit elektriciteit!) en voor de automobilist: een niet goed verholpen schade kan in het verkeer tot gevaarlijke situaties leiden. Het is dus belangrijk om technici nieuwe kennis bij te brengen. Daarvoor biedt AutoTech-opleidingen een goede oplossing. Maar nog belangrijker is het veranderen van de cultuur. De houding van ‘Zo hebben we het altijd gedaan’ moet plaatsmaken voor een lerende houding: ‘Wat is de beste manier om dit aan te pakken?’ ‘Hoe heeft de fabrikant deze reparatie bedoeld?’ Daar is op dit moment nog geen oplossing voor.

Het !DEE

In samenwerking met gedragspsychologen wordt een programma voor gedragsverandering in de schadeherstelbranche ontwikkeld. Het gaat niet alleen over gedrag op de werkvloer, maar ook over reparatiemethodes: wat werkt wel en niet en wat is het gevolg? Spel, competitie en visuele beleving maken het leren makkelijk en leuk.

Voor de gedragsverandering wordt gaming ingezet. Deelnemers beantwoorden vragen, voeren virtuele reparaties uit en ontdekken dat ze anders gaan handelen. Daarnaast leren de deelnemers via innovatieve filmpjes nieuwe reparatiemethodes en diagnosestappen aan. Alle getoonde situaties komen uit de dagelijkse werkpraktijk. Bij het programma hoort ook een dashboard waarop de voortgang te volgen is. De resultaten zijn zichtbaar per medewerker, per team en voor het hele bedrijf. De game en de filmpjes worden eerst getest bij de deelnemende bedrijven. Vervolgens brengt AutoTech het programma op de markt. Benieuwd naar het hele verhaal achter dit project? Alfred en Jolique Möller vertellen er meer over.

MKB!dee – Postbus 76, 2501 VE Den Haag, Nederland