De mkb-bedrijven Lindhout schilder-vastgoedonderhoud en Bras Fijnaart zijn actief in de klimaat- en energietransitie. Lindhout is gespecialiseerd in vastgoedonderhoud in de breedste zin van het woord en Bras Fijnaart is expert in groenvoorziening en cultuurtechniek. Voor dit idee werken zij samen met Stichting De Groene Pluim, die onder meer netwerkbijeenkomsten organiseert waar ondernemers ervaringen uitwisselen, en met H!VE, een community voor online leren met nadruk op 21e-eeuwse vaardigheden.
Het vraagstuk
De ontwikkelingen in de klimaat- en energietransitie gaan snel. Individuele mkb-bedrijven kunnen het bijna niet bijhouden. De werkdruk is hoog, er zijn handen tekort en er is weinig tijd voor scholing en ontwikkeling. Hoe komen mkb-bedrijven dan toch aan gekwalificeerd personeel en blijven ze als werkgever interessant voor hun huidige werknemers? Er zijn andere manieren nodig waarop mkb-bedrijven kunnen investeren in menselijk kapitaal. Daarbij geldt dat mkb’ers liever van elkaar leren dan van derden.
Het !DEE
‘Groene Pluim voor klimaat’ benadert leren en ontwikkeling op het gebied van energie- en klimaattransitie als een netwerkactiviteit. De essentie is dat medewerkers van verschillende bedrijven samen beleid ontwikkelen, goede voorbeelden delen en het resultaat uitvoeren.
Een projectteam met medewerkers van Lindhout en Bras Fijnaart werkt een aanpak uit. Er worden vier ontbijtsessies georganiseerd waar minimaal tien mkb-ondernemers verdiepende gesprekken voeren en kennis en hulpbronnen met elkaar delen. Ook zijn er acht avondsessies waar in totaal minstens zeventig medewerkers van gedachten wisselen over hun eigen verantwoordelijkheid om zich te scholen op het gebied van de energie- en klimaattransitie. Ten slotte krijgen vijftig deelnemers een individueel opleidings- en carrièreplan van een gecertificeerde jobcoach.
Stichting De Groene Pluim helpt bij een bredere verspreiding van deze aanpak. Zo kan een beweging ontstaan van mkb-bedrijven die investeren in menselijk kapitaal.
https://www.mkbideenetwerk.nl/wp-content/uploads/2020/03/brainstormen.jpg400600A.Kliffordhttps://www.mkbideenetwerk.nl/wp-content/uploads/2019/04/MKB-IDEE-vierkant-LOGO-RGB-e1553859864208-1-300x300.jpgA.Klifford2020-03-23 17:13:342021-04-23 15:34:51Groene pluim voor het klimaat
Bij de ontwikkeling van De Kleine Aarde tot kenniscentrum voor circulaire economie zijn vijf mkb-bedrijven en drie mbo-instellingen betrokken. MEWA is gespecialiseerd in kunststofrecycling en ook Maris Projects verwerkt afval tot nuttige producten. Durocan ontwikkelt energiesystemen waarin warmte en kracht optimaal samenwerken en Burg Solar ontwikkelt solarwarmtetechnieken om het gasverbruik te reduceren. New Age Learning is specialist in digitale leeromgevingen voor technische beroepen. Vanuit De Kleine Aarde is onder meer een belangrijke rol weggelegd voor Helicon, aanbieder van groene beroepsopleidingen, SintLucas, vakschool voor creatief talent en het Summa College, een grote organisatie voor mbo in Brainport-regio Eindhoven.
Het vraagstuk
Mkb-ondernemers staan voor grote veranderingen op het gebied van energie. Er komen nieuwe normen in de bouw- en installatietechniek en de overgang van traditionele, fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen staat voor de deur. Maar de transitie wordt afgeremd door problemen met human capital. Bedrijven kunnen geen nieuwe technici vinden en de huidige medewerkers missen relevante kennis en kunde. Er is behoefte aan een inspirerende omgeving waar mkb-ondernemers samen onderzoek op het gebied van duurzaamheid kunnen uitvoeren en waar medewerkers en studenten kennismaken met innovatieve technieken. Dergelijke initiatieven zijn er wel in het westen en noorden van Nederland, maar nog niet in het zuiden.
Het !DEE
Bekijk de video om snel een indruk van dit MKB!dee te krijgen.
De Kleine Aarde wordt omgevormd tot een Kenniscentrum Circulaire Economie, waar ondernemers, onderwijs en overheden elkaar ontmoeten en versterken. Het kenniscentrum wordt ingericht met de nieuwste energietechnieken, demo-apparatuur, laboratoria en een digitale leeromgeving. Ondernemers werken hier samen met groepjes studenten aan onderzoeksopdrachten. Er wordt onderzoek gedaan naar innovaties en combinaties van technieken op het gebied van duurzame energie. De bevindingen worden toegepast in de gebouwen op het terrein. Ook worden er cursussen, bij- en herscholingen, keuzedelen en minoren ontwikkeld. Tot slot wordt de opgedane kennis gedeeld in scholingstrajecten, masterclasses en bijeenkomsten rondom circulaire economie voor installateurs, medewerkers energiebedrijven en studenten.
Voortgang
Ruben Maris, projectleider: “De Kleine Aarde in Boxtel omvormen tot een Kenniscentrum Circulaire Economie; dat was wat ik voor ogen had. Zover zijn we nog niet gekomen. Hou het op bureaucratische problemen en politieke onenigheid. Maar die plek, die gaat er komen. Wij laten ons niet stoppen. Het lab hebben we intussen namelijk al ontwikkeld; het staat alleen nog niet in Boxtel maar in mijn eigen bedrijf, in Schijndel. Zodra de vergunningen rond zijn, is het een kwestie van de muren tegelen en een vloertje leggen en dan kunnen we alles zo overhevelen. En er gebeurt ondertussen ook al van alles hoor. Zo hebben we al een voedselbos en een tuin waar we functionele planten als Stevia kweken voor onderzoek.”
Meemaken is begrijpen “Het lab dat we gebouwd hebben is groot genoeg om te bewijzen dat opschaling naar grotere installaties mogelijk is en tegelijkertijd klein genoeg om het proces aanschouwelijk te maken. Leerlingen kunnen eromheen staan, zelf biomassa toevoegen, de knoppen bedienen en de meters aflezen. En ze zien dat er borrels in het water ontstaan; dat ze dus methaan ontwikkelen wat ze zelf kunnen aansteken. Dat ze dus zelf brandstof creëren. Waar auto’s op kunnen rijden, installaties op kunnen draaien, etc. Ik denk dat dit de beste manier van onderwijs is. Zien is geloven. Meemaken is begrijpen. Dat krijg je niet voor elkaar met een boekje.”
Techniekvonkje ontvlammen “Samen met Cor Konings van het Summa College werk ik aan een lesprogramma wat scholen kunnen gebruiken. Ons doel: minimale inzet van de docent, maximaal effect bij de leerlingen. En natuurlijk is dat programma ook geschikt voor bij- of herscholingen. De nieuwste technieken, geïnspireerd op processen die moeder aarde al jaren draaiende houden. Natuurlijk kunnen leerlingen dan ook hier op bezoek komen, of ik kom met een draagbaar lab naar de scholen. In de hoop dat ik zo het techniekvonkje laat ontvlammen.”
Feestelijke uitreiking cheque door Mona Keijzer, Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat
Dit is een idee van Van Eijk Transmissie, maker van high-end componenten in de aandrijftechniek, en CRAFT Education, een private onderwijsaanbieder die gespecialiseerd is in leren door doen. Van Eijk is onderdeel van de Van Hoof Groep. Voor de overdraagbaarheid zorgt het Knowledge Sharing Centre: een platform voor kennisuitwisseling in de ontwerp- en maakindustrie. Penvoerder is de Metaalunie, de ondernemersvereniging voor het mkb in de metaal.
Het vraagstuk
Kennisintensieve bedrijven in het mkb worden bij het doorgroeien gehinderd doordat specialistische kennis onvoldoende wordt overdragen. Expertkennis blijkt lastig te vangen: soms zit die kennis alleen in het hoofd bij enkele experts, soms missen medewerkers de vaardigheden om kennis over te dragen. Daarnaast schiet de vakkennis in sommige opleidingen tekort. Studenten krijgen te weinig mee om op specifieke terreinen zoals tandwielengineering aan de slag te kunnen: zij hebben eerst nog een paar jaar bedrijfsopleiding nodig voordat ze op niveau zijn. Wat er vooral ontbreekt, zijn makkelijke manieren om kennis vast te leggen en te delen: zowel binnen bedrijven als tussen bedrijven in de branche.
Het !DEE
Bekijk de video om snel een idee van dit MKB!dee te krijgen.
Binnen de context van Van Eijk Transmissie wordt een nieuwe methodiek voor het vastleggen en overdragen van expertkennis binnen het mkb ontwikkeld: de KnowHow Methode. De expertkennis binnen Van Eijk wordt volgens deze methode vastgelegd. Daarna worden er e-learningmodules over het toepassen en produceren van hoogwaardige mechanische aandrijfcomponenten van gemaakt. Die kunnen zowel binnen het bedrijf als daarbuiten worden gebruikt. Bovendien kunnen andere bedrijven het format van de e-learningmodules gebruiken om ook hun eigen expertkennis om te zetten in modules voor digitaal leren.
Voortgang
Nicol van Hoof, Van Eijk Transmissie / Van Hoofgroep: “De modules voor extern hebben we inmiddels klaar en zijn in de testfase. Vijf van mijn medewerkers zijn al op cursus geweest. Zij hebben de modules doorlopen en getest. Binnenkort gaan nog zestien andere medewerkers hetzelfde doen. Voor het interne stuk, met de bedrijfsspecifieke informatie moeten we nog wel wat extra diepgang aanbrengen, vooral qua informatie over het maakproces. Zodra dat gebeurd is plaatsen we de ontwikkelde Basiscursus tandwielen op het kennisplatform van het Knowledge Sharing Centre. Daarnaast hoop ik uiteraard dat de leermodules die wij ontwikkeld hebben worden opgenomen in leerprogramma’s van opleidingen. Om dat te stimuleren willen we alle ROC’s uit de buurt de aandrijfkast aanbieden met een leerboek van ons.”
Vermarkten
“Het geld dat wij kregen via MKB!dee kwam goed uit. De gesprekken die Jeroen had met Craft, om zijn kennis te spuien, was ineens betaald. We moesten Jeroen wel elke dinsdagmiddag missen, wat niet echt fijn was voor het bedrijf. Maar daarvoor in de plaats krijgen we in de toekomst een hoop terug. De subsidie heeft weliswaar niet alle kosten gedekt, maar heeft wel gezorgd dat het proces versneld kon worden. Om de kennis ook voor de toekomst te kunnen blijven aanbieden en up to date te houden, kijken we met Craft naar vormen om er commercieel ook nog iets aan te verdienen, om de modules te vermarkten. Want zo’n boek moet natuurlijk wel gedrukt worden en het platform met leermodules vraagt om onderhoud. Het geld is echter op. En ik wil me graag inzetten voor het algemeen belang, maar als dat te groot wordt en als dat dan gaat klemmen, dan gaat de rem erop.”
Methode uitrolbaar
“De methode die wij hebben toegepast is in mijn optiek heel goed uitrolbaar naar meer vakgebieden in onze sector. Denk aan walsen, vonken en hoe we moeten omgaan met koelvloeistoffen. Stuk voor stuk kennisgebieden die op opleidingen niet meer onderricht worden. Slimme combinaties van bedrijfsleven en opleidingen kunnen dat weer oppakken. Ons project is daar misschien een mooie aanzet voor. Als we niet oppassen verdwijnt er namelijk veel kennis, en dat is zonde. Want vergeten kennis, daar heeft uiteindelijk niemand iets aan.”
Feestelijke uitreiking cheque door Mona Keijzer, Staatssecretaris Economische Zaken en Klimaat
MCM (P. Van de Mortel, Constructiebedrijf Machinefabriek) is een producent van metaalproducten die onder één dak zowel verspaning als constructie huisvest. MCM vervaardigt kleine series en prototypes, maar ook complete projecten die door specialisten van het begin tot het eind worden begeleid. Voor de uitvoering van Industry 4.0 werkt MCM samen met CRAFT Education, een private onderwijsaanbieder die gespecialiseerd is in leren door doen. CRAFT Education postioneert zich tussen het ontwerp- en maakproces en maakt theorie levend door cursisten te leren denken als experts.
Het vraagstuk
Digitalisering, robotisering en automatisering vormen het hart van de technologische revolutie in de metaalindustrie. De (vak)mensen komen echter nauwelijks aan bod. Ook is er een tekort aan geschoold personeel waardoor bedrijven vaker een beroep doen op zij-instromers. Die moeten zonder uitgebreide scholing direct toegevoegde waarde leveren. Voor mkb-ondernemers is het niet gemakkelijk om van al hun werknemers in beeld te krijgen welke competenties zij bezitten en welke opleidingen zij hebben afgerond. Het gevolg is dat een leercultuur ontbreekt en scholing niet de aandacht krijgt die het verdient.
Het !DEE
Bekijk de video om snel een beeld van dit MKB!dee te krijgen.
Er wordt een digitaal platform ontwikkeld dat eenvoudig inzicht geeft in de competenties van iedere medewerker. Het toont zowel vakinhoudelijke competenties als soft skills (persoonlijke skills en team skills). Daar waar competenties ontbreken, biedt het platform direct onafhankelijke opties voor scholing aan. De persoonlijke ontwikkeling van de medewerker wordt daarbij mede afgestemd op specifieke vragen vanuit het bedrijf.
Ondernemers zien dankzij het platform in één oogopslag welke competenties ze wel en niet in huis hebben. Zij kunnen medewerkers die continu leren, hiervoor belonen door hun salaris deels te laten aansluiten op hun kennisniveau. Ook medewerkers zelf krijgen meer grip op hun ontwikkeling. Op een persoonlijk dashboard zien zij over welke competenties ze beschikken en welke ze nog kunnen ontwikkelen om door te groeien naar een hoger niveau. Dit stimuleert de leercultuur.
Voortgang
Projectleider Pim van de Mortel: “Op dit moment hebben we de infrastructuur van het platform klaar. De eerste profielen zijn gevuld, de testen per competentie zijn gereed en ook de scholingsmodules liggen klaar. Dit jaar hopen we de pilot af te ronden met de focusgroep. Volgend jaar willen we de proef uitbreiden naar de rest van het bedrijf. Lonkend perspectief is dat we dit breder uitrollen. Het systeem is namelijk zo generiek mogelijk opgezet. Andere metaalbedrijven kunnen aanhaken en het eenvoudig op maat aanpassen. Het is zelfs denkbaar dat medewerkers die van baan verwisselen hun badges gaan ‘meenemen’. Het platform is bovendien schaalbaar naar andere sectoren. Hoe we dat aanpakken gaan we in de loop van volgend jaar bepalen.”
Minder bedrijfsrisico’s
“De winst van het systeem is voor mij zo helder als glas. Als ik de competenties van mijn medewerkers in beeld heb, vermindert dat mijn bedrijfsrisico’s. Ik kan dan namelijk in één oogopslag zien waar we ons als bedrijf verder moeten ontwikkelen en waar extra opleiding nodig is. Bovendien is het mogelijk om competenties die we in de toekomst nodig hebben aan het systeem toe te voegen. Alles bij elkaar levert dat een handige tool op voor persoonlijke ontwikkelplannen van medewerkers en een prachtig middel voor mij, als werkgever, om kennisontwikkeling in mijn bedrijf blijvend en flexibel op de kaart te zetten.”
Feestelijke uitreiking cheque door Mona Keijzer, Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat
https://www.mkbideenetwerk.nl/wp-content/uploads/2019/04/stockfoto_9.jpg10801920sowmediahttps://www.mkbideenetwerk.nl/wp-content/uploads/2019/04/MKB-IDEE-vierkant-LOGO-RGB-e1553859864208-1-300x300.jpgsowmedia2019-04-08 12:00:572021-04-23 16:07:59It’s people who drive technology
‘Structureel fluïde leren in een dynamische werkcontext’ is een idee van Spitters, gespecialiseerd in engineering, aanleg, onderhoud en beheer van koper-, glasvezel- en hybride netwerken.
Spitters merkt dat het steeds moeilijker wordt goed personeel te vinden en te behouden. Oudere medewerkers vertrekken of hun ontwikkeling stagneert en de aanwas van jong talent is beperkt. Veel nieuwe medewerkers beschikken bovendien onvoldoende over de 21e-eeuwse vaardigheden die in een modern telecom-infrastructuurbedrijf belangrijk zijn, zoals probleemoplossen en creatief denken. Voor een deel komt dit doordat de sector op het punt van leren en ontwikkelen onvoldoende met zijn tijd is meegegaan. ‘Harde’ kennis en traditionele cursussen overheersen, terwijl medewerkers behoefte hebben aan een stimulerende leercultuur waar zij in wisselende (fluïde) verbanden samenwerken aan innovatie.
“Medewerkers leren tweeledig: door de werkzaamheden die ze uitvoeren en van de omgeving waarin ze zich bevinden.”
Spitters
Het !dee
Bekijk de video om snel een beeld van dit MKB!dee te krijgen.
De werkomgeving binnen Spitters wordt dynamischer gemaakt. Connecties met onderwijsinstellingen, samenwerkingspartners en aanvullende platforms doen hun intrede op de werkplek. Eerst wordt bij wijze van nulmeting de bestaande leercultuur in kaart gebracht. Daarna is het tijd voor ‘Play the Game’: maandelijkse meetings waarin oplossingen voor relevante vraagstukken worden bedacht. Dit gebeurt in gemengde groepen die bestaan uit medewerkers van Spitters, studenten en docenten van de Fontys Hogeschool en Technische Universiteit Eindhoven en geïnteresseerden uit het mkb, brancheverenigingen en publieke instanties. Zo vindt kruisbestuiving plaats. Vervolgens gaan docenten, studenten en medewerkers samen aan de slag met praktijkvragen die leven binnen Spitters. Tot slot wordt het effect op de leercultuur in kaart gebracht via een eindevaluatie en worden de resultaten sectorbreed verspreid.
Uitbreiding van dit !dee is mogelijk naar andere typen warmtepompen, scenario’s of producten uit de duurzaamheidstechniek en vervolgens naar alle mkb-bedrijven die met leerlingen op locatie werken.
Voortgang
Nicole Leijen: “De sessies met de studenten waren ontzettend leuk en leerzaam. Het verbaasde me dat je zoveel van studenten kan leren. Ze hebben vaak een heel andere manier van denken, brengen andere ideeën in en dat zet ons ook weer op een ander spoor. Die frisheid is heel prettig. Wat ik ook heel fijn vond is dat ze zo gedreven waren om ons te helpen; die energie is aanstekelijk. Daarnaast hoop ik natuurlijk dat studenten door die sessies geïnteresseerd raken in een baan bij Spitters. We hebben ons kunnen presenteren als een innovatief en dynamisch bedrijf.
Creatieve input Bliqsem heeft ook drie co-creatiesafari’s georganiseerd om input te krijgen op thema’s waar we mee aan de slag willen. We zijn een groeiend bedrijf; hoe bouwen we aan een gezonde structuur zonder al te veel managementlagen in te voegen? Een daaraan gerelateerd thema is hoe we ondanks die groei onze gemoedelijke cultuur vast kunnen houden, want dat is wel onze kracht. Tenslotte wilden we input ophalen over hoe we op een efficiënte manier beter om kunnen gaan met de pieken en de dalen in de instroom van opdrachten. Ook hier bracht Bliqsem weer inspirerende partners en een creatieve werkwijze in.
Videoreportage Voor iedere sessie heb ik een aantal medewerkers gevraagd of ze mee wilden doen, want niet iedere sessie was voor iedere medewerker geschikt. Er is van iedere sessie en opdracht een videoreportage gemaakt zodat andere collega’s of geïnteresseerden kunnen terugkijken.
Toekomst Onze medewerkers waren enthousiast over de sessies en zowel bij hen als bij de directie is er meer bewustwording dat er meer vormen van leren en ontwikkelen zijn dan alleen op het eigen werkveld of takenpakket. We willen ook zeker verder met de samenwerking met studenten en het leren van elkaar, alleen wordt het vervolg minder intensief. De ontwikkelde methodiek is zeker een aanrader voor branches die willen investeren in de 21e-eeuwse vaardigheden van hun personeel en zichzelf willen presenteren als aantrekkelijke werkgever.”
Feestelijke uitreiking cheque door Jorg van Velzen van Economische Zaken en Klimaat
https://www.mkbideenetwerk.nl/wp-content/uploads/2019/04/Screenshot-2019-04-04-at-11.42.38-e1554717116425.png13621920A.Kliffordhttps://www.mkbideenetwerk.nl/wp-content/uploads/2019/04/MKB-IDEE-vierkant-LOGO-RGB-e1553859864208-1-300x300.jpgA.Klifford2019-04-05 13:25:082021-04-23 16:19:48Leren in een dynamische werkcontext
