Duurzaamheid op de menukaart

/in ,

DE BEDENKERS

Dit project is ontsproten uit het brein van een collectief, bestaande uit drie Friese horecaondernemers (Restaurant Helder/Puur Genieten, Hotel Café Restaurant Oostergoo en Brasserie AnderS), HumBee (een bedrijf dat een duurzaam en sociaal platform ontwikkelt, waarop je maaltijden kunt bestellen en een tafel kunt reserveren bij de deelnemende restaurants), Groene Ster in Nederland (een stichting die de horeca stimuleert te verduurzamen) en cloud e-learning platform BoonLearning.

HET VRAAGSTUK

Het aandeel duurzame voeding binnen de totale voedselbestedingen is de afgelopen jaren toegenomen tot 11%. Een duidelijk signaal dat veel Nederlanders het thema duurzaamheid omarmen. Veel restaurants en restauranthouders willen ook hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en verduurzamen. Mkb-ondernemers in de horeca hebben vaak echter niet de juiste capaciteit om uit te zoeken hoe zij duurzamer kunnen ondernemen en missen de vaardigheden en de ruimte om medewerkers te scholen over duurzaamheid. Een groot bijkomend probleem is het ontbreken van een op duurzaamheid gefocust opleidingsaanbod dat is toegespitst op de doelgroep en werkomgeving. Er is op dit moment ook geen (grote) leercultuur binnen de restaurants. De enige scholing die werknemers ontvangen, is tijdens de inwerkperiode. Het ontbreekt aan financiën, tijd en didactische (en inhoudelijke) kennis om zonder hulp van partners zelf een leerprogramma op het gebied van duurzaamheid op te zetten en te ontwikkelen.

HET !DEE

De drie Friese restauranthouders hebben zich tot doel gesteld binnen hun bedrijf een leercultuur te ontwikkelen die aansluit bij de belevingswereld van het personeel. In samenwerking met HumBee, Stichting Groene Ster Nederland en BoonLearning ontwikkelen zij een kwalitatief goede online leeromgeving over duurzaamheid. De e-learningomgeving is modulair opgezet en behandelt alle facetten van het duurzaam werken in de horeca. De modules kunnen zowel vanuit huis worden gevolgd als op een rustig moment tijdens het werk. Dit creëert een goede en flexibele leeromgeving, die ook geschikt is voor jongere generaties.

Het eindresultaat moet zijn dat de restaurants duurzamer kunnen ondernemen en dat alle werknemers het belang van duurzaamheid in het horecabedrijf begrijpen. Daarnaast moeten medewerkers de leerpunten kunnen toepassen, begrijpen op welke manier de onderneming aan duurzaamheid werkt en dit uitdragen en toelichten aan de gasten. Naast de ontwikkeling van de leeromgeving staat een brede uitrol van de ontwikkelde e-learningmodules naar andere horeca-ondernemers ook centraal binnen het project, zodat het project een grote impact kan hebben op het streven naar duurzaamheid binnen de gehele sector.

Van potentie naar competentie

/in ,

De bedenkers

Snel Uitzendbureau is een klein uitzendbureau in het noorden van Groningen: een regio waar door de aardbevingsproblematiek de komende jaren veel werk is in de bouw. Ook loopt de regio voorop in de energietransitie. Voor dit project werkt Snel Uitzendbureau samen met verschillende opdrachtgevers en met onderwijsinstellingen in het vmbo en mbo.

Het vraagstuk

Hoe krijgt een uitzendbureau zijn werknemers (weer) aan het leren? Dat is niet eenvoudig. Anders dan bij een regulier dienstverband is bij uitzendwerk het contact tussen werknemer en werkgever minimaal. Dat maakt het lastiger om werknemers enthousiast te maken voor scholing.

Als een uitzendbureau dan ook nog werkt met laaggeschoolde kandidaten of voortijdige schoolverlaters, is de uitdaging nog groter. Deze werknemers zijn lastiger te matchen met bedrijven omdat ze niet alle competenties hebben waar bedrijven om vragen. Een gemiste kans, omdat deze kandidaten vaak wel willen werken en ook genoeg potentie hebben. Zeker nu de arbeidsmarkt zo krap is dat er eigenlijk geen talent onbenut zou moeten blijven.

De vraag is dus hoe deze kandidaten alsnog de competenties kunnen verwerven waar bedrijven om vragen. De ervaring leert dat bestaande vmbo- en mbo-opleidingen geen oplossing bieden. De mensen om wie het gaat, weten vaak niet in welke richting ze zich willen ontwikkelen en hebben bij te weinig verschillende bedrijven gewerkt om te kunnen inschatten welk type werk het best bij hen past. Ook tijd en geld zijn belemmerende factoren. Mensen met weinig opleiding of diploma’s krijgen een relatief laag uurloon en willen daarom veel uren maken. Minder werken betekent al snel: te weinig geld. Dat maakt het lastig om tijd voor leren vrij te maken. Er is een slimme oplossing nodig.

Het !DEE

Kandidaten met weinig opleiding en/of diploma’s doen via het uitzendbureau een jaar lang werkervaring op bij verschillende bedrijven die zitten te springen om personeel. Tijdens dit traject volgen ze een aantal schoolvakken die voorbereiden op het mbo. Zo kunnen ze ontdekken wat voor werk ze leuk vinden én behalen ze certificaten of diploma’s waarmee ze na afloop van het traject een hogere beloning krijgen.

Het uitzendbureau gaat op zoek naar opdrachtgevers die willen meedoen. Zij zorgen voor intensieve begeleiding gedurende de periode dat kandidaten bij hen werken. De onderwijsinstellingen stellen een lespakket samen dat kandidaten naast hun werkzaamheden kunnen volgen.

In totaal werken bij Snel Uitzendbureau ongeveer 30 medewerkers die voor dit traject in aanmerking komen. Het is de bedoeling dat minimaal een kwart van hen dit traject gaat volgen. Als het eenmaal loopt, kunnen jaarlijks 10 nieuwe deelnemers instromen (mits zich voldoende nieuwe laaggeschoolde of ongediplomeerde kandidaten melden). Stap voor stap kan in de leercultuur in de uitzendbranche hierdoor groeien.

Mensen om op te bouwen

/in ,

DE BEDENKERS

Bakker Workum Konstruktiewerken BV is een staalconstructiebedrijf met een meer dan honderd jaar oude familiegeschiedenis. De meeste van de ruim twintig medewerkers staan al geruime tijd op de loonlijst. Bakker Workum Konstruktiewerken biedt zijn personeel opleidingen aan, maar dat is vooral om verplichte keurmerken of certificaten te behalen. Een echte ontwikkelcultuur ontbreekt vooralsnog.

HET VRAAGSTUK

Bakker Workum Konstruktiewerken ziet het belang van het voortdurend ontwikkelen van personeel, met het oog op de huidige en komende transities in automatisering, digitalisering en uitdagingen op ecologisch gebied. Een aantal omstandigheden binnen de onderneming werkt dit momenteel nog tegen.

Op de eerste plaats is er door de kleine groep werknemers en door de drukte niet altijd tijd voor het maken van een gedegen opleidingsplan. Projecten worden uitgevoerd en er wordt achteraf niet echt geëvalueerd omdat volgende projecten alle aandacht opeisen. Op de tweede plaats is er heel veel kennis bij de oudere werknemers, deze kennis wil Bakker Workum Konstruktiewerken graag op een goede manier binnen de organisatie waarborgen.

HET !DEE

Doel van het project is een leercultuur, waarin medewerkers zich ontwikkelen binnen hun vak én kijken naar ontwikkelingen binnen de branche. Zo wil de onderneming in zijn geheel beter worden. Hiervoor neemt het bedrijf drie initiatieven.

Het eerste is het maken en implementeren van een eigen leer- en ontwikkelapp. Deze app moet het iedereen binnen het bedrijf makkelijk maken om te evalueren, informatie met elkaar delen, feedback te vragen en met elkaar te klankborden. De app houdt van elke medewerker de behaalde ontwikkelingen bij, net als zijn of haar ambities. Zo ontstaat een levend instrument dat bij functioneringsgesprekken wordt ingezet.

Daarnaast komt er een auteurstool voor microlearnings. Hiermee gaat de onderneming specifiek eigen opleidingen maken, met bijvoorbeeld ook how to-videos en toolboxmeetings. Ervaren werknemers spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van deze microlearnings.

Tot slot komt er een traineeship van anderhalf jaar, waarbinnen nieuwe werknemers worden ingewerkt en opgeleid door de ervaren collega’s. Het traineeship is eveneens bedoeld voor bestaand personeel, dat op deze manier breder inzetbaar wordt.

MeT-Aand8

/in ,

DE BEDENKERS

Het idee komt uit de koker van Tarek Hashemi en Marrit van der Hoest. Hashemi is eigenaar van het Afghaanse tapasrestaurant Leeuwarden Lounge (www.leeuwardenlounge.nl). Vanuit zijn maatschappelijke betrokkenheid heeft hij binnen zijn onderneming al veel ervaring op het gebied van diversiteit. Trainer/adviseur Van der Hoest (www.vanderhoest.com) heeft een achtergrond in de hulpverlening en werkte in het verleden onder andere bij Humanitas. Haar expertisebureau verzorgt trainingen en methodieken.

HET VRAAGSTUK

In de huidige maatschappij is sociale inclusie en participatie een belangrijk onderwerp. Het hebben van werk helpt daarbij: op de werkvloer bouw je een netwerk op en ontwikkel je (sociale) vaardigheden die je zelfstandigheid en zelfredzaamheid vergroten.

Het bevorderen van arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt richt zich in de regel alleen op de werkgever en individuele deelnemer/werknemer, waarbij de financiële middelen zich beperken tot de loonkosten. Wat mist, is aandacht en begeleiding voor het team dat deze deelnemer opneemt.

Een negatief gevolg hiervan is dat het werkgevers voor een dilemma plaatst: iemand met een achterstand tot de arbeidsmarkt vanuit maatschappelijke betrokkenheid in een team opnemen, gaat vaak ten koste van het functioneren van datzelfde team. En dus van het eigen bedrijf.

HET !DEE

‘Met-Aand8 binnen het MKB’ brengt een team en de arbeidsparticipant zo bij elkaar dat ze samen kunnen werken aan kwali-TIJD en persoonlijke ontwikkeling. Door de teamtrainingen leren de teamleden hun eigen en elkaars kwaliteiten en leerpunten kennen en wordt de persoonlijke ontwikkeling van alle medewerkers vergroot. Door middel van een gedragen inwerkplan/aanpak starten de toekomstige arbeidsparticipanten in een stevig en sociaal sterk team, wat hun instap makkelijker maakt.

Voor de deelnemers levert het, behalve financiële onafhankelijkheid, ook zelfstandigheid en zelfredzaamheid op. Het team ontwikkelt draagvlak en begrip voor deze medewerkers, waardoor ze een stevigere plek kunnen innemen op de werkvloer en gemakkelijk in het team integreren. Op langere termijn ontstaan − door succesvol mee te draaien in het team − voor hen ook betere kansen op de arbeidsmarkt. Collega’s profiteren eveneens: zij krijgen sociale vaardigheden aangereikt waar ze in hun verdere arbeidsproces baat bij hebben.

Tot slot zal door de teamtrainingen de binding met zowel het team als het bedrijf groeien, wat weer voor meer continuïteit binnen de onderneming zorgt.

Het ontwikkelcafé

/in ,

DE BEDENKERS

Iedema Projectstoffeerders is een familiebedrijf met 45 medewerkers. 94% van de medewerkers is man. De bedenkers maken verder gebruik van mensen uit het MKB !dee-netwerk en contacten uit het onderwijs.

HET VRAAGSTUK

Digitalisering, robotisering, wendbaarheid, een leven lang ontwikkelen en verduurzaming zijn thema’s die nu investeringen vragen maar waarvan de opbrengst pas op langere termijn zichtbaar is. Iedema Projectstoffeerders ondervindt een aantal belemmeringen om aan de slag te gaan met deze thema’s.  De intrinsieke motivatie is beperkt aanwezig in de bedrijfscultuur mede als gevolg van de ‘machocultuur’ waarin weinig ruimte is voor ‘zachte’ onderwerpen. Ervaring ontbreekt, en de tijd en financiële ruimte is beperkt. Tegelijkertijd zien de bedenkers de noodzaak om de aansluiting met technologische ontwikkelingen te behouden en technische medewerkers in de toekomst inzetbaar te houden.

HET !DEE

In eerdere projecten bleek dat eigenaarschap van thema’s essentieel is voor succes. Dit eigenaarschap ontbrak nogal eens. In dit project is “eigenaarschap” daarom een

centraal thema. Het project bestaat uit twee onderdelen, het ontwikkelcafé en trajectteams. Het ontwikkelcafé biedt ruimte voor thema’s als persoonlijke ontwikkeling, wendbaarheid van medewerkers en veranderen. Het ontwikkelcafé vindt bij voorkeur fysiek plaats gedurende acht donderdagen. In het café komen collega’s uit alle disciplines van het bedrijf samen om te praten over de uitdagingen. Gasten moeten inspireren en inbreng stimuleren. Daardoor verwachten bedenkers dat medewerkers makkelijker tot een bedrijfsbrede dialoog komen. Het doel van het café is tweeledig: het komen tot mogelijke oplossingen voor de bovengenoemde uitdagingen en het creëren van eigenaarschap om ze aan te gaan.

Als tweede onderdeel gaan drie trajectgroepen daadwerkelijk met de uitdagingen aan de slag. Vanuit het ontwikkelcafé vormen bedenkers drie trajectteams die elk een uitdaging te lijf gaan. Het trajectteam bestaat uit een MT lid, een medewerker van kantoor en twee stoffeerders. In het trajectteam is geen hiërarchie en het team werkt onder begeleiding van een. Door inzet van deze procesbegeleider willen de bedenkers medewerkers inspireren en de basis leggen voor een cultuurverandering. Het resultaat moet een lerende organisatie zijn waaruit jaarlijks meerdere initiatieven komen op de gebieden van digitalisering, leren en ontwikkelen, circulair denken en milieuproblematiek.

 

 

Hybride leeromgeving evenemententechnologie

/in , , , ,

De bedenkers

Dit idee komt uit de koker van een consortium van één groot bedrijf en twee mkb-ondernemingen in de evenementenindustrie. Hoofdaannemer is Faber Audiovisuals, verhuurder van lichtdisplays en maker van audiovisuele producties. Specialistische kennis komt van Ampco, een internationaal opererend mkb-bedrijf in licht, geluid, video en rigging. De tweede deelnemer uit het mkb is The Powershop, ontwerper en bouwer van mobiele en tijdelijke stroomvoorzieningen.

Het vraagstuk

De evenementenindustrie heeft zich de afgelopen jaren in een razend tempo ontwikkeld. Evenementen worden steeds meer omgetoverd tot ‘experiences’ met virtual en augmented reality, hologrammen, 3D-projecties en livestreaming. Van medewerkers vraagt dit dat zij mee veranderen. Licht, geluid, beeld, IT: zij moeten overal mee uit de voeten kunnen. Maar de kennis en vaardigheden verouderen snel, terwijl het bestaande onderwijs vaak nog is ingericht rond klassieke functies, zoals licht- of geluidstechnicus. Er is dan ook grote behoefte aan innovatieve onderwijsvormen. De ontwikkeling daarvan is voor afzonderlijke bedrijven echter lastig: de evenementenindustrie is een sector met veel zzp’ers en mkb’ers. Die hebben gemiddeld genomen lage budgetten voor scholing en ontwikkeling.

Het !DEE

Drie bedrijven binnen de evenementenindustrie richten samen een Centre of Expertise Event Technology op. Hier kunnen studenten, docenten, werkenden én bedrijven samenkomen om te leren. Dat gebeurt in een hybride leeromgeving, waar theorie en praktijk bij elkaar komen.

Een belangrijke doelgroep zijn mbo-studenten. Zij gaan bij Faber Audiovisuals aan de slag. Daar brengen ze de kennis die ze de ene dag opdoen, de volgende dag al in praktijk. De combinatie van leren door doen, reflectie, theorie en levensechte handelingen, zorgt voor een groot leereffect.

De lesstof van het nieuwe Centre of Expertise krijgt vorm in overdraagbare modules. Na afloop van het project kunnen die modules op drie of vier locaties in het land worden uitgerold in andere Centres of Expertise.

Project vakman 2020

/in , ,

De bedenkers

Iedema Projectstoffeerders is een familiebedrijf gespecialiseerd in vloer- en raambekleding. Vanuit zeven zelfstandig werkende bedrijven voert Iedema inrichtings- en stofferingsprojecten uit in het hele land. Voor ‘Vakman 2020’ werkt Iedema samen met het kennis- en adviescentrum Volandis, vitaliteitscentrum Vitalevie en diverse fabrikanten: IVC Group, Tarkett, Forbo Flooring, Nora Flooring en Uzin Utz Nederland.

Het vraagstuk

In de projectstoffering gaat veel vakkennis verloren. Een van de oorzaken is dat projectstoffeerders overstappen naar banen bij fabrikanten. Ook verdwijnt kennis doordat medewerkers arbeidsongeschikt raken. Het vak is lichamelijk zwaar en veel stoffeerders zijn ten tijde van hun pensionering al niet meer werkzaam in de branche. Tot slot speelt de lage organisatiegraad een rol. De projectstoffering is een relatief kleine sector, waar de stoffeerbedrijven met eigen medewerkers en de bedrijven die met freelancers werken, ook nog eens verschillende belangen hebben. Dit verklaart mede waarom er nog geen georganiseerde opleiding voor vakmensen is. Die is echter wel nodig om ook in de toekomst de beschikbaarheid en duurzame inzetbaarheid van personeel te garanderen.

Het !DEE

Vakman 2020 resulteert in een bewezen opleidingsmethode die door kleine en middelgrote stofferingsbedrijven in de hele branche kan worden ingezet. Er worden zowel leermeesters als leerlingstoffeerders opgeleid en beide groepen ontwikkelen zowel vaktechnische als persoonlijke ‘zachte’ competenties.

Het project bestaat uit twee fases. Eerst wordt in elk van de zeven bedrijven van Iedema één medewerker tot leermeester opgeleid. Deze leermeester ontvangt technische scholing van de deelnemende fabrikanten. Daarna gaat hij op zijn beurt leerlingstoffeerders opleiden.

De leerlingstoffeerders worden hiervoor in gesprekken met de leermeesters, hun leidinggevende en de HR-medewerker enthousiast gemaakt. Om het aantrekkelijk te maken, krijgen ze de opleidingen vergoed en onder werktijd aangeboden. Zelf helpen de leermeesters, de leidinggevende en de HR-medewerker elkaar door in een intervisiegroep ervaringen uit te wisselen.

Als de opleidingsmethode klaar is, wordt deze binnen de branche beschikbaar gesteld en gepromoot. Benieuwd naar het verhaal van dit project? Bart Lenting vertelt.

 

MKB!dee – Postbus 76, 2501 VE Den Haag, Nederland