Nutshell

/in , , , , ,

De bedenkers

Nutshell is een idee van reclamebureau Everybody Likes Penguins, dat zich bij de uitvoering en lancering laat inspireren door een klankbordgroep met vertegenwoordigers van geïnteresseerde organisaties. Dit zijn onder meer Hogeschool Utrecht, ROC Midden-Nederland, ICT-bedrijf Social Brothers en digitaal mkb-bedrijf Kaliber Interactive.

Het vraagstuk

De ontwikkelingen in de wereld van de digitale media, communicatie en softwareontwikkeling gaan razendsnel. Wie in deze wereld werkt, moet continu blijven leren. De eenvoudigste oplossing is zelf videotutorials kijken. Gaat het om heel gerichte vragen, dan zijn daar geschikte websites voor. Maar zeker voor grotere leervragen is dat niet genoeg. Wat dan? Bestaande opleidingen kosten vaak meer tijd dan de gemiddelde mkb’er of zzp’er vrij kan maken. Meerdaagse trainingen van grotere bureaus zijn kostbaar. En reguliere opleidingen bieden vaak niet de meest actuele kennis. Mensen die al in de digitale techniek werken, beginnen ook niet vanaf nul. Zij willen korte en effectieve trainingen om vanaf hun huidige kennisniveau de stap naar een nieuwe technologie te maken. Die zijn echter lastig te vinden.

Het !DEE

Nutshell is een platform voor kennisdeling. Mkb’ers en zzp’ers kunnen hier praktijkgerichte trainingen en workshops vragen en aanbieden. Het gaat om face-to-face-trainingen in combinatie met online verdieping door de cursisten zelf. Dit is de meest effectieve manier om kennis over te dragen, zo blijkt uit onderzoek van Columbia University.

De trainers zijn mkb’ers en zzp’ers uit het vakgebied. Via Nutshell geven zij naast hun reguliere werk korte trainingen aan kleine groepen deelnemers. Door hun kennis te delen, krijgen de trainers niet alleen extra inkomsten, maar ervaren ze ook meer zingeving in hun werk. En voor de deelnemers blijven de trainingen en workshops betaalbaar: de scholingskosten passen binnen het gebruikelijke uitgavengedrag van mkb’ers en zzp’ers.

Nutshell wordt in eerste instantie gelanceerd in de digitale wereld: ontwikkeling van digitale tools, websites en apps, online communicatie, contentcreatie, online media en advertising. Later kan het platform doorgroeien naar andere branches waar veel mkb’ers en zzp’ers actief zijn.

Duurzame installaties

/in , , ,
Lees meer

Hybride leeromgeving evenemententechnologie

/in , , , ,

De bedenkers

Dit idee komt uit de koker van een consortium van één groot bedrijf en twee mkb-ondernemingen in de evenementenindustrie. Hoofdaannemer is Faber Audiovisuals, verhuurder van lichtdisplays en maker van audiovisuele producties. Specialistische kennis komt van Ampco, een internationaal opererend mkb-bedrijf in licht, geluid, video en rigging. De tweede deelnemer uit het mkb is The Powershop, ontwerper en bouwer van mobiele en tijdelijke stroomvoorzieningen.

Het vraagstuk

De evenementenindustrie heeft zich de afgelopen jaren in een razend tempo ontwikkeld. Evenementen worden steeds meer omgetoverd tot ‘experiences’ met virtual en augmented reality, hologrammen, 3D-projecties en livestreaming. Van medewerkers vraagt dit dat zij mee veranderen. Licht, geluid, beeld, IT: zij moeten overal mee uit de voeten kunnen. Maar de kennis en vaardigheden verouderen snel, terwijl het bestaande onderwijs vaak nog is ingericht rond klassieke functies, zoals licht- of geluidstechnicus. Er is dan ook grote behoefte aan innovatieve onderwijsvormen. De ontwikkeling daarvan is voor afzonderlijke bedrijven echter lastig: de evenementenindustrie is een sector met veel zzp’ers en mkb’ers. Die hebben gemiddeld genomen lage budgetten voor scholing en ontwikkeling.

Het !DEE

Drie bedrijven binnen de evenementenindustrie richten samen een Centre of Expertise Event Technology op. Hier kunnen studenten, docenten, werkenden én bedrijven samenkomen om te leren. Dat gebeurt in een hybride leeromgeving, waar theorie en praktijk bij elkaar komen.

Een belangrijke doelgroep zijn mbo-studenten. Zij gaan bij Faber Audiovisuals aan de slag. Daar brengen ze de kennis die ze de ene dag opdoen, de volgende dag al in praktijk. De combinatie van leren door doen, reflectie, theorie en levensechte handelingen, zorgt voor een groot leereffect.

De lesstof van het nieuwe Centre of Expertise krijgt vorm in overdraagbare modules. Na afloop van het project kunnen die modules op drie of vier locaties in het land worden uitgerold in andere Centres of Expertise.

Verder door dichtbij jezelf te blijven

/in , , , , ,

De bedenkers

Rotink Melktechniek & Mechanisatie is een familiebedrijf met vestigingen in Ossenzijl en Emmeloord. Het levert 24 uur per dag en 7 dagen per week technische kennis aan de akkerbouw, veehouderij en verwante bedrijven. Rotink is dealer van melkinstallaties en automatische melkrobots en verzorgt voor melkveehouders complete stalinrichtingen.

Het vraagstuk

Van melkrobot tot GPS-systeem: het op peil houden van technologische kennis is in de landbouwmechanisatie een grote uitdaging. Bij Rotink werken bijvoorbeeld veel ervaren monteurs die bovengemiddeld veel kennis hebben. Maar door onderbezetting kunnen zij niet altijd op training om die kennis bij te houden. Daarnaast raken juist de ervaren monteurs overvraagd doordat ze naast hun werk ook nog leerlingmonteurs begeleiden. Dat kost meer tijd omdat die leerlingmonteurs met minder basiskennis van het vmbo komen.

Verder is er een groep oudere monteurs die niet meer zo gemotiveerd is om opleidingen te volgen. Zij hebben echter wel actuele kennis nodig om op lange termijn hun werk goed te kunnen blijven doen. Juist in de landbouwmechanisatie is het belangrijk dat medewerkers goed blijven functioneren. De marges in de sector zijn laag en de personeelskosten stijgen door de krapte op de arbeidsmarkt. Het is essentieel dat de juiste man of vrouw op de juiste plek zit en ook in de toekomst binnen het bedrijf voldoende uitdaging ervaart. Maar hoe zijn de mogelijkheden van medewerkers goed in kaart te brengen?

Het !DEE

Er komt een app waarin medewerkers tijdens hun hele carrière hun ontwikkeling kunnen volgen, plannen en onderhouden. Alle medewerkers installeren deze app op hun smartphone. De app geeft de gebruiker inzicht in zijn opleidingshistorie, persoonlijke profiel, ontwikkelingsmogelijkheden, kennisniveau en relevante opleidingen (in- en extern). Hij kan via de app met e-learning altijd en overal zijn kennis uitbreiden met relevante informatie, filmmateriaal of vragen.

Daarnaast worden er interne trainingen samengesteld, die flexibel in te plannen zijn. Ze worden verzorgd door gepensioneerde medewerkers, ervaren collega’s of mensen uit het netwerk. De interne trainingen hebben als voordeel is dat er geen kennis meer verdwijnt als ervaren medewerkers met pensioen gaan. De trainingen vervangen samen met de e-learnings bovendien een deel van de externe trainingsdagen.

Als de app eenmaal klaar is, kunnen ook andere technische bedrijven deze gebruiken. Daarnaast zoekt Rotink voor trainingen de samenwerking met andere bedrijven in de regio

Robot meets Service Engineer 4.0

/in , , , ,
Lees meer

Lerende en innoverende cultuur creëren

/in , , , ,

De bedenkers

Voor dit idee slaan twee bedrijven uit Ommen de handen ineen. SDS Ommen levert al 25 jaar stalen dak- en gevelsystemen aan Nederlandse bouwmaterialenhandels, architecten, bouwbedrijven en aannemers. Het gaat om producten met een traditionele uitstraling in een moderne en duurzame en uitvoering. Schutte Dakbedekking installeert stalen dak- en gevelsystemen bij particulieren en agrarische bedrijven.

Het vraagstuk

Ook in de branche van stalen dak- en gevelbekleding is de werkdruk hoog. Vernieuwingen vragen om investeringen in scholing, maar het is moeilijk om daar tijd voor vrij te maken. Onder werktijd is er nauwelijks ruimte en de dakdekkers leveren niet graag in op vrije tijd. Daarbij hebben leidinggevenden het te druk om veel aandacht te kunnen besteden aan ontwikkeling van medewerkers. Bovendien zijn de ervaringen met traditionele cursussen niet positief. De opgedane kennis blijft bij deelnemers niet hangen omdat de cursussen niet goed aansluiten op hun praktijk of opleidingsniveau.

Het !DEE

De bedenkers zetten een kenniscentrum op voor de stalen dakdekkersbranche. Hierin wordt structureel geleerd en geïnnoveerd en kennis verzameld en gedeeld: zowel tussen personeelsleden als met scholen en andere ondernemers.

De eerste stap is het toerusten van leidinggevenden. Een coach helpt hen om de vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn om een lerende cultuur te stimuleren. Anders bestaat het risico dat het leren na een succesvolle start al snel weer naar de achtergrond verdwijnt.

Vervolgens wordt een kenniscentrum ingericht waar dakdekkers aan de hand van demo-apparatuur kennismaken met digitalisering en de nieuwste technieken. Er wordt lesmateriaal gemaakt dat in korte maandelijkse trainingen wordt overgedragen. Ook verzorgt het kenniscentrum eens per veertien dagen een 30 minuten durende training op de bouwplaats, waardoor medewerkers al werkende leren. De opgedane kennis wordt gedeeld in scholingstrajecten, masterclasses en bijeenkomsten in de sector.

Tot slot worden de dakdekkers bijgeschoold in digitale vaardigheden, zoals het gebruik van BIM en Autocad. De komende jaren wordt onder meer het hele proces van order naar cash gedigitaliseerd.

Werken vanuit talent

/in , , ,

De bedenkers

Aan de pilot ‘Werken vanuit talent’ doen drie mkb-garagebedrijven in Noord- en Oost-Nederland mee. Bertil Jansen is een onafhankelijk autobedrijf in Den Ham; Van der Horst Autogroep Friesland is een allround bedrijf met vestigingen in Leeuwarden, Dokkum en Sneek en Volvo Harrie Arendsen heeft vestigingen in Almelo, Doetinchem, Hengelo, Ruurlo en Zevenaar. Penvoerder is Koskamp, leverancier van automaterialen in Midden-, Oost- en Noord-Nederland. Koskamp heeft al een eigen scholingsprogramma en opleidingscentrum, de ‘Werkplaats van de Toekomst’.

Het vraagstuk

Het vak van automonteur verandert snel. Behalve verstand van de techniek moeten monteurs tegenwoordig ook ICT-kennis hebben. Op een toch al krappe arbeidsmarkt zijn monteurs met deze vaardigheden lastig te vinden. De huidige monteurs worden ook niet voldoende bijgeschoold, want daarvoor ontbreekt in garages vaak de kennis en de tijd. Daar komt bij dat door de krapte op de arbeidsmarkt steeds meer zij-instromers en uitkeringsgerechtigden aan de slag gaan als monteur. Zij hebben goede begeleiding nodig, maar garage-eigenaars zijn niet gewend om hun monteurs te coachen en hebben daar ook nauwelijks tijd voor.

Het !DEE

Dit project ondersteunt garagehouders bij het werken vanuit talenten van medewerkers. Een bestaande talentenscan wordt aangepast voor gebruik in autobedrijven. Zo komt er zicht op de ontwikkelbehoefte van iedere monteur. Er worden ook gespreksformulieren gemaakt. Met de scan en de formulieren kan voor iedere monteur een persoonlijk opleidingsplan worden opgesteld. Vervolgens is begeleiding nodig. Daarin speelt een nieuwe functionaris een belangrijke rol. De HCP-coördinator (HCP staat voor ‘Human Centered Process’) is een ervaren monteur die is opgeleid tot coach. In de praktijk gaat hij functioneren als ‘vliegende keep’. Zo gaat de kennis en ervaring van oudere monteurs niet verloren én krijgen nieuwe monteurs de aandacht die ze nodig hebben. Zowel voor de HCP-coördinator als voor nieuwe monteurs komen er e-learning modules. Tot slot wordt in de bedrijven een ‘prestatiebord’ geïntroduceerd, waarop iedereen op elk moment van de dag de stand van alle werkzaamheden kan zien. Dat maakt het werk efficiënter.

In het pilotjaar testen de drie deelnemende autobedrijven al deze vernieuwingen uit. Daarna zijn ze voor iedereen beschikbaar.

Project vakman 2020

/in , ,

De bedenkers

Iedema Projectstoffeerders is een familiebedrijf gespecialiseerd in vloer- en raambekleding. Vanuit zeven zelfstandig werkende bedrijven voert Iedema inrichtings- en stofferingsprojecten uit in het hele land. Voor ‘Vakman 2020’ werkt Iedema samen met het kennis- en adviescentrum Volandis, vitaliteitscentrum Vitalevie en diverse fabrikanten: IVC Group, Tarkett, Forbo Flooring, Nora Flooring en Uzin Utz Nederland.

Het vraagstuk

In de projectstoffering gaat veel vakkennis verloren. Een van de oorzaken is dat projectstoffeerders overstappen naar banen bij fabrikanten. Ook verdwijnt kennis doordat medewerkers arbeidsongeschikt raken. Het vak is lichamelijk zwaar en veel stoffeerders zijn ten tijde van hun pensionering al niet meer werkzaam in de branche. Tot slot speelt de lage organisatiegraad een rol. De projectstoffering is een relatief kleine sector, waar de stoffeerbedrijven met eigen medewerkers en de bedrijven die met freelancers werken, ook nog eens verschillende belangen hebben. Dit verklaart mede waarom er nog geen georganiseerde opleiding voor vakmensen is. Die is echter wel nodig om ook in de toekomst de beschikbaarheid en duurzame inzetbaarheid van personeel te garanderen.

Het !DEE

Vakman 2020 resulteert in een bewezen opleidingsmethode die door kleine en middelgrote stofferingsbedrijven in de hele branche kan worden ingezet. Er worden zowel leermeesters als leerlingstoffeerders opgeleid en beide groepen ontwikkelen zowel vaktechnische als persoonlijke ‘zachte’ competenties.

Het project bestaat uit twee fases. Eerst wordt in elk van de zeven bedrijven van Iedema één medewerker tot leermeester opgeleid. Deze leermeester ontvangt technische scholing van de deelnemende fabrikanten. Daarna gaat hij op zijn beurt leerlingstoffeerders opleiden.

De leerlingstoffeerders worden hiervoor in gesprekken met de leermeesters, hun leidinggevende en de HR-medewerker enthousiast gemaakt. Om het aantrekkelijk te maken, krijgen ze de opleidingen vergoed en onder werktijd aangeboden. Zelf helpen de leermeesters, de leidinggevende en de HR-medewerker elkaar door in een intervisiegroep ervaringen uit te wisselen.

Als de opleidingsmethode klaar is, wordt deze binnen de branche beschikbaar gesteld en gepromoot. Benieuwd naar het verhaal van dit project? Bart Lenting vertelt.

 

KenniS 3: Structureren, Standaardiseren, Simplificeren

/in , , , ,

De bedenkers

Lean Improvers optimaliseert bedrijfsprocessen in de industrie en helpt bedrijven om continu verbeteren tot onderdeel van hun cultuur te maken. Voor dit idee werkt Lean Improvers samen met vijf verschillende mkb-bedrijven uit de maakindustrie: jachtbouwer Wajer Yachts (jachtbouw), Ter Stege (beton- en timmerindustrie), Dubbeldam Groep (schadeherstelbranche en maakindustrie), Brinks Carrosserieën en machinefabriek KIG Heerenveen.

Het vraagstuk

Mkb-bedrijven in de maakindustrie worstelen met het binnenhalen, opleiden en behouden van technisch vaardig personeel. Soms laten ze medewerkers vertrekken die met de juiste begeleiding en structuur prima vakmensen hadden kunnen worden.

Bij veel bedrijven hebben de problemen vergelijkbare oorzaken:

  • Het is moeilijk om tijd vrij te maken voor inwerken en opleiden.
  • Het lukt ervaren vakmensen onvoldoende om hun kennis over te dragen aan nieuwe medewerkers, die met steeds minder basiskennis binnenkomen.
  • Er zijn bijna nooit gestructureerde inwerk- en opleidingsplannen.
  • Omdat ze producten op maat leveren, denken de bedrijven (ten onrechte) dat standaardisatie in het opleiden niet mogelijk is.

Het !DEE

Een branche-onafhankelijk stappenplan maakt het opleiden en ontwikkelen van mkb-personeel in de maakindustrie eenvoudiger. Dit stappenplan wordt gemaakt in samenwerking met de 5 deelnemende mkb-bedrijven. Onder leiding van Lean Improvers worden in elk bedrijf alle handelingen die nodig zijn om tot een eindproduct te komen, in kaart gebracht en gegroepeerd. Voor die groepen handelingen worden samen met de medewerkers standaard-werkinstructies gemaakt: korte lessen van 30 minuten over één onderwerp. Werkinstructies die zijn afgerond en getest, gaan naar de vloer. Daar volgen medewerkers de lessen, voeren de werkinstructies uit en geven de lessen vervolgens zelf. Zo leren ze allemaal hoe ze collega’s kunnen trainen. De lessen die klaar zijn, krijgen een plaats in het opleidingshandboek.

Vervolgens is het belangrijk dat er een lerende cultuur ontstaat. Voormannen, productiechefs en andere leidinggevenden spelen daarbij een sleutelrol. Zij gaan medewerkers coachen en faciliteren en worden hier zelf op hun beurt in gecoacht. Ook worden organisatorische maatregelen genomen om training en ontwikkeling een vaste plek in de organisatie te geven.

Als het stapppenplan eenmaal klaar is, wordt het beschikbaar gesteld aan de hele mkb-maakindustrie. Benieuwd naar het volledige verhaal van dit project? Arie Pieter van Wensveen en Jan-Jacob Altenburg vertellen er meer over.

Dynamisch op weg

/in , , ,

De bedenkers

Sallandse Wegenbouw in Haarle verzorgt infrawerk van projecten in grond-, weg- en waterbouw. Bij dit initiatief zijn ook de overige twee divisies van het bedrijf betrokken: Sallandse United en Sallandse Milieu en Advies. Verder doet een groot aantal andere organisaties mee: regionale werkgevers (verbonden in InfraVak en de 99 van Twente), onderwijs (ROC van Twente), maatschappelijke dienstverlening (De Kern), de branchevereniging Bouwend Nederland, gemeenten en het UWV.

Het vraagstuk

In de regio Salland en Twente is veel behoefte aan lager geschoold personeel. Tegelijkertijd zijn er veel lager opgeleide mensen zonder werk of met een baan die onvoldoende betaalt. Denk aan jongeren die hun mbo-opleiding niveau 1 of 2 niet hebben afgemaakt en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zij zijn in de toekomst hard nodig in de infrasector, waar de energietransitie voor nieuwe uitdagingen zorgt. Maar er zijn vernieuwende oplossingen nodig om deze groep mensen aan het werk te helpen. Veel partijen moeten de handen ineenslaan. Een andere leercultuur is broodnodig: één waarin het niet alleen gaat om overdracht van technische kennis, maar ook om het versterken van eigenwaarde en leervermogen.

Het !DEE

Mensen die eraan toe zijn om de stap naar werk te zetten, krijgen een traject aangeboden bij het werkleerbedrijf Dynamisch op Weg van Sallandse Wegenbouw. Daar doen zij vakkennis, vakvaardigheden en werknemersvaardigheden op. Daarbij overwinnen ze de persoonlijke blokkades die hen tot nu toe in de weg stonden.

In de loop van het jaar wordt het aantal werkuren verhoogd. Ze sluiten het jaar af met relevante werkervaring, certificaten en eventueel een diploma. Als ze gemotiveerd en geschikt zijn, kunnen ze daarna verder met een combinatie van werken en leren in het mbo. Met baangarantie bij een van de bedrijven die lid zijn van Infravak. Gaan ze liever in een andere richting aan de slag, dan zijn er mogelijkheden bij bedrijven van het netwerk 99vanTwente. De ervaringen binnen Dynamisch op weg worden vastgelegd in een projectbeschrijving, die elders in het land gebruikt kan worden.

MKB!dee – Postbus 76, 2501 VE Den Haag, Nederland